Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
De Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van het Netherlands Heart Journal, bestaande uit een vertegenwoordiger van de Nederlandse Hartstichting, de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie en Mediselect, komt zonodig bij elkaar om zaken die van belang zijn te bespreken. Een van de zaken die het vermelden waard is betreft het feit dat, in tegenstelling tot het verleden, de zittingsduur van de voorzitter van de hoofdredactie nu is vastgelegd. De zittingsduur bedraagt zeven jaar met de mogelijkheid deze nog een keer met dezelfde termijn te verlengen. Deze regeling is per 1 mei 2001 ingevoerd.
ESC-congres 2001 Op het congres van de European Society of Cardiology te Stockholm zal de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie wederom met een stand aanwezig zijn. De stand is een gezamenlijk initiatiefvan de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie, het Cardiovasculair Onderwijs Instituut en de Vereniging Werkgroep Cardiologische Centra Nederland. Behalve informatie over de onderscheiden instituten worden bescheiden horecaproducten aangeboden, alsmede enige Nederlandse kranten. Op dinsdag 4 september a.s. vindt de NVVC-receptie plaats, waarover nog nadere informatie zal verschijnen.
Richtlijncoordinator Het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie heeft in samenspraak met de Commissie Kwaliteit en het CVOI besloten tot aanstelhing van een richtlijncoordinator. U treft hierbij
de taakopdracht Richtlijncoordinator NVVC aan.
de Europese (European Society of Cardiology; ESC) en de NoordAmerikaanse (American Heart Association; AHA en American College of Cardiology; ACC). De Nederlandse richtlijn prevaleert wanneer er verschUllen zijn. NWC-bestuur Dr. M.J. de Boer, voorzitter. Prof. dr. E.E. van der Wall, vice-voorzitter. Dr. R.F. Visser, secretaris. W.H. Muijs van de Moer, thesaurier. NWC-bureau Mevrouw A. Veen-van Eck, office-manager. Postbus 19192, 3501 DD Utrecht. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02,
e-mail: [email protected] Redactie Nieuwsbrief Dr. P.J.L.M. Bernink, voorzitter. Dr. M.G. Niemeyer, algemeen. Mw. A. Veen-van Eck, coordinatie. Dr. R.F. Visser, DB-zaken. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
Taakopdracht Richtlyncoordinator NWC De geneeskunde is niet langer gebaseerd op de autoriteit van de experts (authority-based medicine), maar op bewijsmateriaal (evidence-based medicine) en verder ook op een hieraan
toegevoegde kosteneffectiviteitsanalyse (KEA). Evidence-based clinical practice guidelines vertalen de stand van de wetenschap naar de kliniek en vormen de integratie van klinische expertise, innovatie en systematische toetsing van de innovatie. Het uit klinisch onderzoek afkomstige bewijsmateriaal wordt ingedeeld in categorieen. De indelingen door de nationale, Europese en Noord-Amerikaanse beroepsverenigingen zijn niet geheel overeenkomstig, maar de verschillen zijn niet essentieel. De Nederlandse richtlijnen worden afgestemd op die van
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 3, June 2001
De Commissie Kwaliteit stelt de onderwerpen en prioriteiten vast en houdt een tijdschema bij voor vervanging of aanpassing. Monodisciplinaire richtlijnen worden opgesteld door werkgroepen of commissies van de NVVC. Multidisciplinaire richtlijnen komen tot stand in samenwerking met andere monodisciplinaire specialismen en met de huisartsen. Bij multidisciplinaire richtlijnen heeft het Kwaliteitsinstituut CBO (voorheen Centraal Begeleidingsorgaan voor de intercollegiale toetsing) een coordinerende taak. De NVVC participeert in het Project Richtlijnontwikkeling in het kader van de Meerjarenafspraken Curatieve Somatische Zorg, dat gesubsidieerd, gecoordineerd en gestimuleerd wordt door de Raad van Wetenschap, Opleiding en Kwaliteit van de Orde van Medisch Specialisten en in het door de orde, CBO en Dutch Cochrane Centre georganiseerde project Evidence-Based Richtlijn Ont-
wikkeling (EBRO). De NVVC streeft naar de standaardisering, uniformering en actualisering van de richtlijnen. Richtlijnen worden door de commissies/werkgroepen ter goedkeuring toegezonden aan de Commissie Kwaliteit. Vervolgens worden ze besproken en geaccordeerd in de plenaire ledenvergadering van de NVVC. Hierna worden ze gepubliceerd in het Netherlands Heart Journal en worden ze separaat en ook op cd-rom aan de leden toegestuurd. Controle op de 135
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuws brief
implementatie vindt plaats tijdens de visitatie in het kader van de verplichte herregistratie. Controle en sturing van de implementatie wordt onvoldoende geacht; het door de Nederlandse Hartstichting (NHS) ondersteunde project Richtlijn Applicatie in de Praktijk (RAP) moet hier uitkomst bieden. Richtlijnen zijn momentopnames van dynamische processen. Het blijft de eigen verantwoordelijkheid van de cardioloog de ontwikkeling op zijn vakgebied te volgen. De NVVC streeft naar de actualisering van de richtlijnen in een continu proces, waarbij slechts de aanpassingen in de plenaire ledenvergadering worden gepresenteerd en de geactualiseerde richtlijn zelfpermanent beschikbaar is op Internet (Guide-On-Actualized-Line, GOAL). Anders dan protocollen hebben richtlijnen geen dwingend karakter. Ze zijn er van en voor de cardiologen en hebben geen wettelijke status. Er kan van worden afgeweken, mits dit niet in strijd is met de professionele norm. Normen Gunstbetoning, gedragscode geneesmiddelenreclame Ook u zult geconfronteerd zijn met de opmerkingen van vertegenwoordigers van de farmaceutische industrie dat de regelingen aangaande geneesmiddelenreclame de laatste tijd zeer veel strenger zijn geworden. In dit kader is het goed de op dit moment vigerende regels eens bondig te bezien.
Bij de Stichting Code Geneesmiddelenreclame zijn de KNMG, KNMP, Nefarmia, Neprofarm, Bogin (generieke producten) Nehoma (homeopathische producten) en de Drogistenfederatie Pharmacon aangesloten. De stichting is belast met het zelfregulerend toezicht naar de beroepsbeoefenaren (voorschrijvers en afleveraars) toe. Zelfregulerend toezicht betekent: controle op naleving 136
andere aanklaagt. Op het moment dat de overheid een klacht indient, is er meestal sprake van een hoog publiciteitsgehalte; blijkbaar ligt een en ander lekker in de pers. wettelijke voorschriften en interpretatie en normering van de praktijk. Aangezien de KNMG ook deelnemer is, lijkt het voor de hand te liggen deze code als leidraad voor ons handelen aan te houden.
van
De samenvatting van de normen treft u eveneens in deze rubriek aan. Wat opvalt is het belang van
transparantie (voor-wat-hoort-wat-principe) en redelijkheid. Dit houdt in dat geschenken binnen een vastgesteld maximum acceptabel zijn en enige relevantie moeten hebben voor praktijkvoering. Verder moet het doel van bijeenkomsten duidelijk zijn. Verblijf elders dient te worden beperkt tot 24 uur voor aanvang van een bijeenkomst tot 24 uur na afloop. Volledige vergoeding van niet door de industrie georganiseerde congressen etc. is geen probleem. Partnervergoeding is niet meer mogelijk. Sponsoring van symposia valt niet onder de normen van gunstbetoning (maar onder de gedragscode Fondsenwerving Zorgsector). Fase IV-onderzoek (postmarketing trials) kan acceptabel zijn, indien er in verhouding tot de inspanning een proportionele vergoeding wordt verstrekt. De Stichting Code Geneesmiddelenreclame heeft een eigen site (www.cgr.nl) waarin de volledige tekst van de gedragscode staat en uitspraken van de codecommissie worden weergegeven. Bij de gepubliceerde jurisprudentie is het merendeel van de zaken afkomstig van industrieen, waarbij de ene industrie de
Met andere woorden: het kan nooit kwaad bij twijfel over rechtmatigheid van gunstbetoning dit te toetsen aan de vigerende regels op deze site of op de vigerende procedure in te gaan (ook op de site).
M. Biyj, namens de Beroeps Belangen Commissie
(BBC). Samenvatting uitwerking normen gunstbetoning Art. 16 tm 22 Gedragscode Geneesmiddelenreclame Hieronder vindt u de samenvatting van de uitwerking normen gunstbetoning. Wlj benadrukken nogmaals dat hetgeen in deze uitwerking staat niet op alle punten overeenkomt met het standpunt van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en het ministerie van VWS. Definitie 'Het in het vooruitzicht stellen, aanbieden of toekennen van diensten of goederen die op geld waardeerbaar zijn teneinde het voorschrijven, de verkoop ofhet afleveren van een geneesmiddel te bevorderen.' Gunstbetoning is geen eenrichtingsverkeer. Gevers en ontvangers hebben hun eigen verantwoordelijkheden (wederkerigheid).
Doelstelling en uitgangspunt Regels inzake gunstbetoning hebben als doel de integriteit van de bij de geneesmiddelenvoorziening betrokken partijen te bewaken: het rationele voorschrijf- en aflevergedrag mag niet op
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 3, June 2001
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
onoorbare wijze worden beinvloed. Kwaliteit van zorg en het belang van de patient dienen voorop te staan.
Transparantie en redelijkheid vormen de basis voor de hierna geformuleerde normen. beroepsbeoefenaren. IV. De door de ondernemer betaalde reis- en verblijfkosten bedragen per bijeehkomst per beroepsbeoefenaar niet meer dan f 1000,-, tot een maximum van f 3000,- per beroepsbeoefenaar per jaar. Bij bijeenkomsten met een beroepsmatig of wetenschappelijk karakter mogen bovendien de reiskosten: I. volledig worden vergoed, wanneer de organisatie in handen is van een van de industrie onafhankelijke wetenschappelijke or-
Normen Hieronder volgen de normen voor gunstbetoning in relatie tot de betreffende onderwerpen. Zij dienen tegen de achtergrond van de toelichting te worden gelezen. a. Het geven en ontvangen van geschenken Voor een beroepsbeoefenaar geldt een maxmumper jaarvanf 100,- per bedrijf per therapeutische klasse met een maximum per jaar per bedrijfvan f 300,-. Daarbij wordt een maximum gesteld per bedrijf van f 100,- per keer per ontvanger:met een maximum per jaar per ontvanger van een bedrijf van f 300,-. Er wordt uitgegaan van de winkelwaarde incl. BTW, met een periodieke aanpassing voor inflatie. Geschenken dienen van betekenis te zijn voor de beroepsuitoefening. b. Het verlenen en genieten van gast-
vrijbeid
ganisatie; II.
ganiseerd door of in opdracht de ondememing, en de bijeenkomst is gericht op dan wel wordt bezocht door een internationaal publiek. Het vragen en verlenen van sponvan
c.
Voor zowel bijeenkomsten van
wetenschappelijke/beroepsmatige aard als bijeenkomsten van verkoopbevorderende aard gelden de navolgende regels: I. Transparantie over de aard van de bijeenkomst. II. De gastvrijheid moet ondergeschikt zijn aan het hoofddoel van de bijeenkomst, en mag zich in beginsel niet verder uitstrekken dan 24 uur voor tot 24 uur na de bijeenkomst. III. De gastvrijheid mag zich niet uitstrekken tot anderen dan
voor 75% worden vergoed wanneer de bijeenkomst is geor-
sorzng
Voor sponsoring gelden de uitgangspunten en normen, neergelegd in de Gedragscode voor de Fondsenwerving in de Zorgsector. d. De honorering van dienstverlening Bij dienstverlening staan transparantie en de redelijke verhouding tussen prestatie en beloning voorop. Dit geldt ook wanneer deze dienst bestaat uit het meewerken aan geneesmiddelenonderzoek. Een door een medisch-ethische toetsingscommissie (METC) goedgekeurd onderzoek wordt geacht te voldoen
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 3, June 2001
aan bovenvermelde regels. Beroepsbeoefenaren moeten openheid betrachten over hun relaties met farmaceutische bedrijven. e. Het aanbieden en aannemen van kortingen en bonussen Maatregelen of handelspraktijken inzake prijzen, marges en kortingen ('bonussen en kortingen') zijn uitgezonderd van het bestaande-verbod op gunstbetoning.
Vastgesteld door het bestuur van de Stichting CGRop 16 oktober 2000.
Warmond Symposium 24 maart ji. Op 24 maart jl. vond in Warmond (Dekker-Sport) een minisymposium plaats. Deze bijeenkomst werd mede mogelijk gemaakt door een financiele ondersteuning van de firma Guidant, mede op initiatiefvan de Werkgroep Nucleaire Cardiologie & MRI (ondergetekende samen met prof. dr. E.E. van der Wall, hoogleraar cardiologie te Leiden). Als eerste spreker trad op collega W. de Voogt, cardioloog, verbonden aan het Lucas-Andreas Ziekenhuis te Amsterdam. Hij ging nader in op de mogelijkheden die tegenwoordig geboden worden om patienten met hartfalen te behandelen met biventriculair pacen. Sinds de introductie van deze techniek vindt er een stormachtige ontwikkeling plaats op dit gebied. Hoewel de prognose nog niet duidelijk wordt beinvloed, blijkt de kwaliteit van leven drastisch te verbeteren. Collega De Voogt liet met behulp van zeer verhelderende beelden 'zien dat implantatie in geoefende handen met aanvaardbaar risico kan worden uitgevoerd. De tweede spreker was mevrouw B. Pluym, sportarts en gepromoveerd op de MRI van het 'sporthart', die nader inging op het sporthart. Collega Pluym is onder andere als sportarts verbonden aan de Koninklijke 137
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
Nederlandse Lawn Tennis Bond (KNLTB). De slotspreker was niet minder dan S. Franker, oud-directeur sportiefvan de KNLTB. De titel van zijn voordracht was 'Stressmanagement', iets waar de topsporter en de cardioloog steeds meer mee te maken krijgen. Na een interactieve sessie, in groepjesvorm, wist Franker op zijn eigen voortreffelijke wijze in gevleugelde woorden duidelijk te maken welke aspecten bij stressmanagement aan bod komen en hoe deze kunnen worden aangepakt. Na afloop van het wetenschappelijk deel kon eenieder deelnemen aan de tennis-clinic, onder leiding van Franker met drie toptrainers. De 'Round the world-Stan Franker' wisselbokaal werd gewonnen door ondergetekende. Na afloop kon men gebruikmaken van een hapje en een drankje. We kunnen
terugkijken op een zeer geslaagde dag, waarbij het accent lag op de wetenschap, maar ook een beetje tijd ingeruimd was voor sportieve tennisontspanning.
Op 9 juni 2001 vindt wederom deze wetenschappelijke maar vooral ook collegiale dag plaats in Hotel Newport te Huizen. De Juniorkamer van de NVVC biedt op deze dag aan alle arts-assistenten cardiologie in Nederland de gelegenheid om elkaar beter te leren kennen in een informele sfeer. Onderstaand het programma.
Kandidaatleden Thomas, agio in ziekenhuis De Weezenlanden te Zwolle;
- Mw. K
Menco Niemeyer, voorzitter werkgroep Nucleaire Cardiologie c&MRI.
Uitnodiging aan alle assistenten cardiologle, agio's, agnio's, agiko's en alo's Met het naderen van de zomer komt ook de traditionele Juniorkamerdag naderbij.
N.A. Haenen, agio in het Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein; - Mw. dr. A. Jerzewski, agio in Leyenburg Ziekenhuis te Den Haag.
-
De Juniorkamerdag cardiologie 2001 Zaterdag 9juni 10.30 uur 11.00 uur-11.05 uur 11.05 uur-11.35 uur
Ontvangst Opening Mitralisklepreconstructie; wanneer, hoe en waarom
11.40 uur-12.10 uur 12.15 uur-13.10 uur 13.15 uur-13.45 uur 13.50 uur- 14.50 uur 15.00 uur-17.30 uur
Congenitale hartafwijkingen op volwassen leeffijd Lunchworkshop Gezondheidszorg in perspectief Vergadering Juniorkamer NVVC Discussie in groepen: veranderingen in gezondheidszorg en implicaties m.b.t. opleiding tot cardioloog Gezamenlijke evaluatie groepsgesprekken Diner-dansant
17.30 uur-18.30 uur vanaf 19.00 uur
Dr. L.A. van Herwerden, cardiopulmonaal chirurg Dr. B.J.M. Mulder, cardioloog
Prof. dr. L. Koopmans, econoom
Het adres: Hotel Newport, Labradorstroom 75, 1271 DE Huizen, tel.: 035-528 96 00, fax: 035-528 96 11. Het wordt weer een hele leuke dag, en hoe meer mensen hoe leuker! Informatie en definitieve uitnodigingen worden verstrekt door de kliniekvertegenwoordigers.
DeJuniorkamervertegenwoordigers.
138
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 3, June 2001
Nederlandse Vereniging voor Cardi'olooge
Nieuwsbrief
Cursus strallngsbescherming voor medisch specialisten In overleg met de Beroepsverenigingen van medische specialisten en het Ministerie van VWS (Inspectie voor de Gezondheidszorg) wordt door het IRSJ.A. Cohen Instituut in Leiden een speciale driedaagse cursus georganiseerd voor medische specialisten, waar bij voldoende examenresultaat het diploma stralingsdeskundigheid niveau 4 voor medische specialisten kan worden behaald. Deze cursus is uitsluitend bedoeld voor reeds in een specialistenregister ingeschreven artsen, die niet in het bezit zijn van een erkende stralingsdeskundigheid en wel ('zelfstandig') rontgenstraling toepassen of daartoe opdracht geven. Assistenten in opleiding zijn uitgesloten voor deelname. Voor hen organiseert het IRS in Leiden de al lang
bestaande achtdaagse cursus 'Stralingsdeskundigheid niveau 4 voor medici'. Aangezien de laatste cursussen van 2000 en 2001 volledig volgeboekt waren is inmiddels besloten nog tweemaal een verkorte cursus te organiseren in het najaar van 2001. Deze twee cursussen zullen plaatsvinden: van 10-12 oktober 2001 in De Lutte (Twente); van 17-19 oktober2001 inWassenaar. Na deze 'inhaalactie'blijfthetalleen nog mogelijk het niveau 4-diploma te behalen via de reguliere achtdaagse cursus in Leiden, welke tenminste twee keerperjaar -
wordtgeorganiseerd. De driedaagse cursus is,geaccrediteerd door CVOI/Commissie Kwaliteit van de NVVC met 40punten. Aanmelding/infonnatie Bij het IRS-cursussecretariaat kunnen aanmeldingsformulieren worden aangevraagd. De cursuskosten (incl. cursusmateriaal, lunches en examengeld) bedragen f 1500,- per deelnemer. Inschrijving geschiedt op volgorde van binnenkomst en is definitiefna ontvangst van het cursusgeld. Diegenen, die zich inmiddels bij het NVVC-bureau hebben aangemeld als belangstellenden voor deze verkorte inhaalcursus zullen een inschrijfformulier toegestuurd krijgen.
-
Voor informatie kunt u zich wenden tot: drs. S. van Dullemen, hoofd cursussen
IRS,e-mail: [email protected] tel.: 071-527 65 23.
Met ingang van 1 januari 1998 is de plansponsoring van de NVVC in werking getreden. De NVVC is deze firma's zeer erkentelijk voor de structurele steun die zij hiermee de vereniging bieden.
Astra Zeneca Aventis Pharma Bayer B.V. Boehringer Ingelheim B.V. Bristol-Myers Squibb B.V. Byk Nederland B.V. Cordis B.V./Johnson & Johnson Company
- Eli Lilly Nederland B.V. - Guidant Europe - Holland Medical B.V. -
Netherlands Heart Journal, Volume 9, Number 3, June 2001
Medtronic B.V. Merck Sharp & Dohme B.V. Novartis Pharma B.V. Pfizer B.V. Philips Nederland B.V.,
-
Medical Systems Roche Nederland B.V. Sanofi-Synthelabo B.V. Schering-Plough B.V. Terumo Benelux B.V. Tramedico B.V. Van den Bergh Nederland Yamanouchi Pharma B.V.
139
Begeleidingscommissie Hartinterventie Nederland
Nieuwsbrief
Begeleidingscommissie Hartinterventies Nederland Wachtlijstinventarisatie PTCA en hartoperaties - mel 2001
Dr. K. T Koch, secretaris BHN, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam. Ziekenhuis AMC Amphia Antonius AZN AZG AZVU Catharina Dijkzigt LUMC OLVG UMCU Weezenlanden Totaal
Voorspelde wachttlJd PTCA in maanden
Mediane wachttijd PTCA In maanden
4 1 1 1 2 2 1 2 ?
3 1 ?
0,75 1,5 1,75
0,5
0,5 1,5 1,5 1
0,5 ? 1 1
Aantal patienten op de PTCA-wachtlijst totaal >2 maanden >3 maanden 45 51 49 33 73 31 44 69 ? 30 61 76 598
0 3 0 0 20 1 1 1 ? 0 0 0 26
0 1 0 0 10 10 0 0 ? 0 0 0 11
NB: ?=niet opgegeven, informnatie over wachttijden te verkrijgen bij het desbetreffende ziekenhuis.
Ziekenhuls AMC Amphia Antonius AZN AZG AZVU Catharina Dijkzigt LUMC OLVG UMCU Weezenlanden Totaal
Voorspelde wachttijd hartoperaties in maanden 4 1
5,5 3,5 5,5 3 1,25 4,5 4,5 3 >3 5
Aantal patilnten op de hartoperatie-wachtlijst Mediane wachttijd >3 maanden >2 maanden hartoperaties in maanden totaal 38 22 99 2,5 11 139 23 1,5 2 2
1,5 1,2 1,25 2
2,5 3,5 >2 2
383 147 40 76 114 83 132 131 165 242 1878
190 51 15 25 10 32 55 5 30 116 632
141 41 11 16 8 22 43 0 22 73 434
NB: ?=niet opgegeven, informatie over wachttijden te verkrijgen bij het desbetreffende ziekenhuis.
140
Netherlands Heart Journal, Volume 9, Number 3, June 2001
0.|+;_sr.im_bl@;
Nieuwsbrief
De Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van het Netherlands Heart Journal, bestaande uit een vertegenwoordiger van de Nederlandse Hartstichting, de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie en Mediselect, komt zonodig bij elkaar om zaken die van belang zijn te bespreken. Een van de zaken die het vermelden waard is betreft het feit dat, in tegenstelling tot het verleden, de zittingsduur van de voorzitter van de hoofdredactie nu is vastgelegd. De zittingsduur bedraagt zeven jaar met de mogelijkheid deze nog een keer met dezelfde termijn te verlengen. Deze regeling is per 1 mei 2001 ingevoerd.
ESC-congres 2001 Op het congres van de European Society of Cardiology te Stockholm zal de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie wederom met een stand aanwezig zijn. De stand is een gezamenlijk initiatiefvan de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie, het Cardiovasculair Onderwijs Instituut en de Vereniging Werkgroep Cardiologische Centra Nederland. Behalve informatie over de onderscheiden instituten worden bescheiden horecaproducten aangeboden, alsmede enige Nederlandse kranten. Op dinsdag 4 september a.s. vindt de NVVC-receptie plaats, waarover nog nadere informatie zal verschijnen.
Richtlijncoordinator Het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie heeft in samenspraak met de Commissie Kwaliteit en het CVOI besloten tot aanstelhing van een richtlijncoordinator. U treft hierbij
de taakopdracht Richtlijncoordinator NVVC aan.
de Europese (European Society of Cardiology; ESC) en de NoordAmerikaanse (American Heart Association; AHA en American College of Cardiology; ACC). De Nederlandse richtlijn prevaleert wanneer er verschUllen zijn. NWC-bestuur Dr. M.J. de Boer, voorzitter. Prof. dr. E.E. van der Wall, vice-voorzitter. Dr. R.F. Visser, secretaris. W.H. Muijs van de Moer, thesaurier. NWC-bureau Mevrouw A. Veen-van Eck, office-manager. Postbus 19192, 3501 DD Utrecht. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02,
e-mail: [email protected] Redactie Nieuwsbrief Dr. P.J.L.M. Bernink, voorzitter. Dr. M.G. Niemeyer, algemeen. Mw. A. Veen-van Eck, coordinatie. Dr. R.F. Visser, DB-zaken. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
Taakopdracht Richtlyncoordinator NWC De geneeskunde is niet langer gebaseerd op de autoriteit van de experts (authority-based medicine), maar op bewijsmateriaal (evidence-based medicine) en verder ook op een hieraan
toegevoegde kosteneffectiviteitsanalyse (KEA). Evidence-based clinical practice guidelines vertalen de stand van de wetenschap naar de kliniek en vormen de integratie van klinische expertise, innovatie en systematische toetsing van de innovatie. Het uit klinisch onderzoek afkomstige bewijsmateriaal wordt ingedeeld in categorieen. De indelingen door de nationale, Europese en Noord-Amerikaanse beroepsverenigingen zijn niet geheel overeenkomstig, maar de verschillen zijn niet essentieel. De Nederlandse richtlijnen worden afgestemd op die van
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 3, June 2001
De Commissie Kwaliteit stelt de onderwerpen en prioriteiten vast en houdt een tijdschema bij voor vervanging of aanpassing. Monodisciplinaire richtlijnen worden opgesteld door werkgroepen of commissies van de NVVC. Multidisciplinaire richtlijnen komen tot stand in samenwerking met andere monodisciplinaire specialismen en met de huisartsen. Bij multidisciplinaire richtlijnen heeft het Kwaliteitsinstituut CBO (voorheen Centraal Begeleidingsorgaan voor de intercollegiale toetsing) een coordinerende taak. De NVVC participeert in het Project Richtlijnontwikkeling in het kader van de Meerjarenafspraken Curatieve Somatische Zorg, dat gesubsidieerd, gecoordineerd en gestimuleerd wordt door de Raad van Wetenschap, Opleiding en Kwaliteit van de Orde van Medisch Specialisten en in het door de orde, CBO en Dutch Cochrane Centre georganiseerde project Evidence-Based Richtlijn Ont-
wikkeling (EBRO). De NVVC streeft naar de standaardisering, uniformering en actualisering van de richtlijnen. Richtlijnen worden door de commissies/werkgroepen ter goedkeuring toegezonden aan de Commissie Kwaliteit. Vervolgens worden ze besproken en geaccordeerd in de plenaire ledenvergadering van de NVVC. Hierna worden ze gepubliceerd in het Netherlands Heart Journal en worden ze separaat en ook op cd-rom aan de leden toegestuurd. Controle op de 135
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuws brief
implementatie vindt plaats tijdens de visitatie in het kader van de verplichte herregistratie. Controle en sturing van de implementatie wordt onvoldoende geacht; het door de Nederlandse Hartstichting (NHS) ondersteunde project Richtlijn Applicatie in de Praktijk (RAP) moet hier uitkomst bieden. Richtlijnen zijn momentopnames van dynamische processen. Het blijft de eigen verantwoordelijkheid van de cardioloog de ontwikkeling op zijn vakgebied te volgen. De NVVC streeft naar de actualisering van de richtlijnen in een continu proces, waarbij slechts de aanpassingen in de plenaire ledenvergadering worden gepresenteerd en de geactualiseerde richtlijn zelfpermanent beschikbaar is op Internet (Guide-On-Actualized-Line, GOAL). Anders dan protocollen hebben richtlijnen geen dwingend karakter. Ze zijn er van en voor de cardiologen en hebben geen wettelijke status. Er kan van worden afgeweken, mits dit niet in strijd is met de professionele norm. Normen Gunstbetoning, gedragscode geneesmiddelenreclame Ook u zult geconfronteerd zijn met de opmerkingen van vertegenwoordigers van de farmaceutische industrie dat de regelingen aangaande geneesmiddelenreclame de laatste tijd zeer veel strenger zijn geworden. In dit kader is het goed de op dit moment vigerende regels eens bondig te bezien.
Bij de Stichting Code Geneesmiddelenreclame zijn de KNMG, KNMP, Nefarmia, Neprofarm, Bogin (generieke producten) Nehoma (homeopathische producten) en de Drogistenfederatie Pharmacon aangesloten. De stichting is belast met het zelfregulerend toezicht naar de beroepsbeoefenaren (voorschrijvers en afleveraars) toe. Zelfregulerend toezicht betekent: controle op naleving 136
andere aanklaagt. Op het moment dat de overheid een klacht indient, is er meestal sprake van een hoog publiciteitsgehalte; blijkbaar ligt een en ander lekker in de pers. wettelijke voorschriften en interpretatie en normering van de praktijk. Aangezien de KNMG ook deelnemer is, lijkt het voor de hand te liggen deze code als leidraad voor ons handelen aan te houden.
van
De samenvatting van de normen treft u eveneens in deze rubriek aan. Wat opvalt is het belang van
transparantie (voor-wat-hoort-wat-principe) en redelijkheid. Dit houdt in dat geschenken binnen een vastgesteld maximum acceptabel zijn en enige relevantie moeten hebben voor praktijkvoering. Verder moet het doel van bijeenkomsten duidelijk zijn. Verblijf elders dient te worden beperkt tot 24 uur voor aanvang van een bijeenkomst tot 24 uur na afloop. Volledige vergoeding van niet door de industrie georganiseerde congressen etc. is geen probleem. Partnervergoeding is niet meer mogelijk. Sponsoring van symposia valt niet onder de normen van gunstbetoning (maar onder de gedragscode Fondsenwerving Zorgsector). Fase IV-onderzoek (postmarketing trials) kan acceptabel zijn, indien er in verhouding tot de inspanning een proportionele vergoeding wordt verstrekt. De Stichting Code Geneesmiddelenreclame heeft een eigen site (www.cgr.nl) waarin de volledige tekst van de gedragscode staat en uitspraken van de codecommissie worden weergegeven. Bij de gepubliceerde jurisprudentie is het merendeel van de zaken afkomstig van industrieen, waarbij de ene industrie de
Met andere woorden: het kan nooit kwaad bij twijfel over rechtmatigheid van gunstbetoning dit te toetsen aan de vigerende regels op deze site of op de vigerende procedure in te gaan (ook op de site).
M. Biyj, namens de Beroeps Belangen Commissie
(BBC). Samenvatting uitwerking normen gunstbetoning Art. 16 tm 22 Gedragscode Geneesmiddelenreclame Hieronder vindt u de samenvatting van de uitwerking normen gunstbetoning. Wlj benadrukken nogmaals dat hetgeen in deze uitwerking staat niet op alle punten overeenkomt met het standpunt van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en het ministerie van VWS. Definitie 'Het in het vooruitzicht stellen, aanbieden of toekennen van diensten of goederen die op geld waardeerbaar zijn teneinde het voorschrijven, de verkoop ofhet afleveren van een geneesmiddel te bevorderen.' Gunstbetoning is geen eenrichtingsverkeer. Gevers en ontvangers hebben hun eigen verantwoordelijkheden (wederkerigheid).
Doelstelling en uitgangspunt Regels inzake gunstbetoning hebben als doel de integriteit van de bij de geneesmiddelenvoorziening betrokken partijen te bewaken: het rationele voorschrijf- en aflevergedrag mag niet op
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 3, June 2001
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
onoorbare wijze worden beinvloed. Kwaliteit van zorg en het belang van de patient dienen voorop te staan.
Transparantie en redelijkheid vormen de basis voor de hierna geformuleerde normen. beroepsbeoefenaren. IV. De door de ondernemer betaalde reis- en verblijfkosten bedragen per bijeehkomst per beroepsbeoefenaar niet meer dan f 1000,-, tot een maximum van f 3000,- per beroepsbeoefenaar per jaar. Bij bijeenkomsten met een beroepsmatig of wetenschappelijk karakter mogen bovendien de reiskosten: I. volledig worden vergoed, wanneer de organisatie in handen is van een van de industrie onafhankelijke wetenschappelijke or-
Normen Hieronder volgen de normen voor gunstbetoning in relatie tot de betreffende onderwerpen. Zij dienen tegen de achtergrond van de toelichting te worden gelezen. a. Het geven en ontvangen van geschenken Voor een beroepsbeoefenaar geldt een maxmumper jaarvanf 100,- per bedrijf per therapeutische klasse met een maximum per jaar per bedrijfvan f 300,-. Daarbij wordt een maximum gesteld per bedrijf van f 100,- per keer per ontvanger:met een maximum per jaar per ontvanger van een bedrijf van f 300,-. Er wordt uitgegaan van de winkelwaarde incl. BTW, met een periodieke aanpassing voor inflatie. Geschenken dienen van betekenis te zijn voor de beroepsuitoefening. b. Het verlenen en genieten van gast-
vrijbeid
ganisatie; II.
ganiseerd door of in opdracht de ondememing, en de bijeenkomst is gericht op dan wel wordt bezocht door een internationaal publiek. Het vragen en verlenen van sponvan
c.
Voor zowel bijeenkomsten van
wetenschappelijke/beroepsmatige aard als bijeenkomsten van verkoopbevorderende aard gelden de navolgende regels: I. Transparantie over de aard van de bijeenkomst. II. De gastvrijheid moet ondergeschikt zijn aan het hoofddoel van de bijeenkomst, en mag zich in beginsel niet verder uitstrekken dan 24 uur voor tot 24 uur na de bijeenkomst. III. De gastvrijheid mag zich niet uitstrekken tot anderen dan
voor 75% worden vergoed wanneer de bijeenkomst is geor-
sorzng
Voor sponsoring gelden de uitgangspunten en normen, neergelegd in de Gedragscode voor de Fondsenwerving in de Zorgsector. d. De honorering van dienstverlening Bij dienstverlening staan transparantie en de redelijke verhouding tussen prestatie en beloning voorop. Dit geldt ook wanneer deze dienst bestaat uit het meewerken aan geneesmiddelenonderzoek. Een door een medisch-ethische toetsingscommissie (METC) goedgekeurd onderzoek wordt geacht te voldoen
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 3, June 2001
aan bovenvermelde regels. Beroepsbeoefenaren moeten openheid betrachten over hun relaties met farmaceutische bedrijven. e. Het aanbieden en aannemen van kortingen en bonussen Maatregelen of handelspraktijken inzake prijzen, marges en kortingen ('bonussen en kortingen') zijn uitgezonderd van het bestaande-verbod op gunstbetoning.
Vastgesteld door het bestuur van de Stichting CGRop 16 oktober 2000.
Warmond Symposium 24 maart ji. Op 24 maart jl. vond in Warmond (Dekker-Sport) een minisymposium plaats. Deze bijeenkomst werd mede mogelijk gemaakt door een financiele ondersteuning van de firma Guidant, mede op initiatiefvan de Werkgroep Nucleaire Cardiologie & MRI (ondergetekende samen met prof. dr. E.E. van der Wall, hoogleraar cardiologie te Leiden). Als eerste spreker trad op collega W. de Voogt, cardioloog, verbonden aan het Lucas-Andreas Ziekenhuis te Amsterdam. Hij ging nader in op de mogelijkheden die tegenwoordig geboden worden om patienten met hartfalen te behandelen met biventriculair pacen. Sinds de introductie van deze techniek vindt er een stormachtige ontwikkeling plaats op dit gebied. Hoewel de prognose nog niet duidelijk wordt beinvloed, blijkt de kwaliteit van leven drastisch te verbeteren. Collega De Voogt liet met behulp van zeer verhelderende beelden 'zien dat implantatie in geoefende handen met aanvaardbaar risico kan worden uitgevoerd. De tweede spreker was mevrouw B. Pluym, sportarts en gepromoveerd op de MRI van het 'sporthart', die nader inging op het sporthart. Collega Pluym is onder andere als sportarts verbonden aan de Koninklijke 137
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
Nederlandse Lawn Tennis Bond (KNLTB). De slotspreker was niet minder dan S. Franker, oud-directeur sportiefvan de KNLTB. De titel van zijn voordracht was 'Stressmanagement', iets waar de topsporter en de cardioloog steeds meer mee te maken krijgen. Na een interactieve sessie, in groepjesvorm, wist Franker op zijn eigen voortreffelijke wijze in gevleugelde woorden duidelijk te maken welke aspecten bij stressmanagement aan bod komen en hoe deze kunnen worden aangepakt. Na afloop van het wetenschappelijk deel kon eenieder deelnemen aan de tennis-clinic, onder leiding van Franker met drie toptrainers. De 'Round the world-Stan Franker' wisselbokaal werd gewonnen door ondergetekende. Na afloop kon men gebruikmaken van een hapje en een drankje. We kunnen
terugkijken op een zeer geslaagde dag, waarbij het accent lag op de wetenschap, maar ook een beetje tijd ingeruimd was voor sportieve tennisontspanning.
Op 9 juni 2001 vindt wederom deze wetenschappelijke maar vooral ook collegiale dag plaats in Hotel Newport te Huizen. De Juniorkamer van de NVVC biedt op deze dag aan alle arts-assistenten cardiologie in Nederland de gelegenheid om elkaar beter te leren kennen in een informele sfeer. Onderstaand het programma.
Kandidaatleden Thomas, agio in ziekenhuis De Weezenlanden te Zwolle;
- Mw. K
Menco Niemeyer, voorzitter werkgroep Nucleaire Cardiologie c&MRI.
Uitnodiging aan alle assistenten cardiologle, agio's, agnio's, agiko's en alo's Met het naderen van de zomer komt ook de traditionele Juniorkamerdag naderbij.
N.A. Haenen, agio in het Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein; - Mw. dr. A. Jerzewski, agio in Leyenburg Ziekenhuis te Den Haag.
-
De Juniorkamerdag cardiologie 2001 Zaterdag 9juni 10.30 uur 11.00 uur-11.05 uur 11.05 uur-11.35 uur
Ontvangst Opening Mitralisklepreconstructie; wanneer, hoe en waarom
11.40 uur-12.10 uur 12.15 uur-13.10 uur 13.15 uur-13.45 uur 13.50 uur- 14.50 uur 15.00 uur-17.30 uur
Congenitale hartafwijkingen op volwassen leeffijd Lunchworkshop Gezondheidszorg in perspectief Vergadering Juniorkamer NVVC Discussie in groepen: veranderingen in gezondheidszorg en implicaties m.b.t. opleiding tot cardioloog Gezamenlijke evaluatie groepsgesprekken Diner-dansant
17.30 uur-18.30 uur vanaf 19.00 uur
Dr. L.A. van Herwerden, cardiopulmonaal chirurg Dr. B.J.M. Mulder, cardioloog
Prof. dr. L. Koopmans, econoom
Het adres: Hotel Newport, Labradorstroom 75, 1271 DE Huizen, tel.: 035-528 96 00, fax: 035-528 96 11. Het wordt weer een hele leuke dag, en hoe meer mensen hoe leuker! Informatie en definitieve uitnodigingen worden verstrekt door de kliniekvertegenwoordigers.
DeJuniorkamervertegenwoordigers.
138
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 3, June 2001
Nederlandse Vereniging voor Cardi'olooge
Nieuwsbrief
Cursus strallngsbescherming voor medisch specialisten In overleg met de Beroepsverenigingen van medische specialisten en het Ministerie van VWS (Inspectie voor de Gezondheidszorg) wordt door het IRSJ.A. Cohen Instituut in Leiden een speciale driedaagse cursus georganiseerd voor medische specialisten, waar bij voldoende examenresultaat het diploma stralingsdeskundigheid niveau 4 voor medische specialisten kan worden behaald. Deze cursus is uitsluitend bedoeld voor reeds in een specialistenregister ingeschreven artsen, die niet in het bezit zijn van een erkende stralingsdeskundigheid en wel ('zelfstandig') rontgenstraling toepassen of daartoe opdracht geven. Assistenten in opleiding zijn uitgesloten voor deelname. Voor hen organiseert het IRS in Leiden de al lang
bestaande achtdaagse cursus 'Stralingsdeskundigheid niveau 4 voor medici'. Aangezien de laatste cursussen van 2000 en 2001 volledig volgeboekt waren is inmiddels besloten nog tweemaal een verkorte cursus te organiseren in het najaar van 2001. Deze twee cursussen zullen plaatsvinden: van 10-12 oktober 2001 in De Lutte (Twente); van 17-19 oktober2001 inWassenaar. Na deze 'inhaalactie'blijfthetalleen nog mogelijk het niveau 4-diploma te behalen via de reguliere achtdaagse cursus in Leiden, welke tenminste twee keerperjaar -
wordtgeorganiseerd. De driedaagse cursus is,geaccrediteerd door CVOI/Commissie Kwaliteit van de NVVC met 40punten. Aanmelding/infonnatie Bij het IRS-cursussecretariaat kunnen aanmeldingsformulieren worden aangevraagd. De cursuskosten (incl. cursusmateriaal, lunches en examengeld) bedragen f 1500,- per deelnemer. Inschrijving geschiedt op volgorde van binnenkomst en is definitiefna ontvangst van het cursusgeld. Diegenen, die zich inmiddels bij het NVVC-bureau hebben aangemeld als belangstellenden voor deze verkorte inhaalcursus zullen een inschrijfformulier toegestuurd krijgen.
-
Voor informatie kunt u zich wenden tot: drs. S. van Dullemen, hoofd cursussen
IRS,e-mail: [email protected] tel.: 071-527 65 23.
Met ingang van 1 januari 1998 is de plansponsoring van de NVVC in werking getreden. De NVVC is deze firma's zeer erkentelijk voor de structurele steun die zij hiermee de vereniging bieden.
Astra Zeneca Aventis Pharma Bayer B.V. Boehringer Ingelheim B.V. Bristol-Myers Squibb B.V. Byk Nederland B.V. Cordis B.V./Johnson & Johnson Company
- Eli Lilly Nederland B.V. - Guidant Europe - Holland Medical B.V. -
Netherlands Heart Journal, Volume 9, Number 3, June 2001
Medtronic B.V. Merck Sharp & Dohme B.V. Novartis Pharma B.V. Pfizer B.V. Philips Nederland B.V.,
-
Medical Systems Roche Nederland B.V. Sanofi-Synthelabo B.V. Schering-Plough B.V. Terumo Benelux B.V. Tramedico B.V. Van den Bergh Nederland Yamanouchi Pharma B.V.
139
Begeleidingscommissie Hartinterventie Nederland
Nieuwsbrief
Begeleidingscommissie Hartinterventies Nederland Wachtlijstinventarisatie PTCA en hartoperaties - mel 2001
Dr. K. T Koch, secretaris BHN, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam. Ziekenhuis AMC Amphia Antonius AZN AZG AZVU Catharina Dijkzigt LUMC OLVG UMCU Weezenlanden Totaal
Voorspelde wachttlJd PTCA in maanden
Mediane wachttijd PTCA In maanden
4 1 1 1 2 2 1 2 ?
3 1 ?
0,75 1,5 1,75
0,5
0,5 1,5 1,5 1
0,5 ? 1 1
Aantal patienten op de PTCA-wachtlijst totaal >2 maanden >3 maanden 45 51 49 33 73 31 44 69 ? 30 61 76 598
0 3 0 0 20 1 1 1 ? 0 0 0 26
0 1 0 0 10 10 0 0 ? 0 0 0 11
NB: ?=niet opgegeven, informnatie over wachttijden te verkrijgen bij het desbetreffende ziekenhuis.
Ziekenhuls AMC Amphia Antonius AZN AZG AZVU Catharina Dijkzigt LUMC OLVG UMCU Weezenlanden Totaal
Voorspelde wachttijd hartoperaties in maanden 4 1
5,5 3,5 5,5 3 1,25 4,5 4,5 3 >3 5
Aantal patilnten op de hartoperatie-wachtlijst Mediane wachttijd >3 maanden >2 maanden hartoperaties in maanden totaal 38 22 99 2,5 11 139 23 1,5 2 2
1,5 1,2 1,25 2
2,5 3,5 >2 2
383 147 40 76 114 83 132 131 165 242 1878
190 51 15 25 10 32 55 5 30 116 632
141 41 11 16 8 22 43 0 22 73 434
NB: ?=niet opgegeven, informatie over wachttijden te verkrijgen bij het desbetreffende ziekenhuis.
140
Netherlands Heart Journal, Volume 9, Number 3, June 2001
0.|+;_sr.im_bl@;
