Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nleuwsbrlef
ESC-congres BerlUn Op het ESC-congres, dat dit jaar van 31 augustus tot 4 september 2002 zal plaatsvinden in Berlijn, zal de NVVC evenals voorgaande jaren in de expositieruimte aanwezig zijn met een zogenaamde 'hospitality desk'. De stand is een gezamenlijk initiatiefvan de NVVC, het CVOI en de WCN. U kunt bij deze stand niet alleen voor informatie terecht, maar ook voor een kopje koffie, contact met collega's, het zenden van een e-mail en het bezoeken van de website www.cardiologie.nl, waarop ook de laatste informatie over het congres vermeld zal staan. U kunt de stand vinden in hal 20 onder standnummer 20-030, schuin tegenover de ESC-stand en tussen de zusterverenigingen in.
NWC-bestuur Dr. M.J. de Boer, voorzitter. Prof. dr. E.E. van der Wall, vice-voorzitter. Dr. R.F. Visser, secretaris. W.M. Muijs van de Moer, thesaurier. NWC-bureau Mevrouw A. Veen-van Eck, directeur. Postbus 19192, 3501 DD Utrecht. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
Redactie Nieuwsbrief Mw. A. Veen-van Eck, coordinatie. Dr. R.F. Visser, DB-zaken. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
die om uiterlijk 18.40 uur zal vertrekken richting Harry's New York Bar. Het bestuur van de NVVC hoopt weer veel Nederlandse cardiologen te mogen begroeten in Berlijn.
Op zaterdag 31 augustus a.s. zal, zoals inmiddels gebruikelijk, een receptie worden georganiseerd voor de in Berlijn aanwezige NVVC-leden. Als locatie voor deze 'borrel' is gekozen voor Harry's New York Bar in het Grand Hotel Esplanade, Lutzowufer 15 te Berlijn. Tijdstip: 18.45-20.00 uur. Het hotel is centraal in Berlijn gelegen tussen de beroemde Kurfiirsterdamm (8 min. in westelijke richting), de Branderburger Tor (10 min. in oostelijke richting) en de Potsdamer Platz. Voor die leden die de openingsceremonie van het congres bijwonen, zal bij de hoofdingang van het congrescentrum een bus gereed staan,
Committee on Women In European
Cardiology Het Committee on Women in European Cardiology (WEC) organiseert op het komende ESC-congres in Berlijn de jaarlijkse meeting 'Calling all women in Cardiology'. Datum: zondag 1 september2002 van 12.45-13.45 uur. Locatie: zie het definitieve programma. Alle vrouwen met ambitie worden van harte uitgenodigd!
Nctherlands Heart Journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
Namens de WEC, Angela H.E.M. Maas, cardioloog, Zwolle.
DBC, everything you always wanted to ask, but were afraid to know Het langjarige project van de diagnosebehandelingscombinaties (DBC's) is al uitvoerig aan de orde geweest in deze nieuwsbrief. De Beroepsbelangencommissie (BBC) informeert u nu over de huidige stand van zaken (tot en met 23 mei). De diagnose-behandelingscombinatie is een middel om aan een bepaalde diagnose een complex van handelingen te koppelen. Daaronder een aantal uren medisch-specialistische zorg, maar ook kosten van de organisatie, materialen etc. Uiteindelijk komt zo aan iedere diagnose een prijskaartje te hangen. Daarvan maken de kosten voor de medisch specialist deel uit. Dat prijskaartje zal dus uiteindelijk per ziekenhuis en per DBC kunnen verschillen. Verschilien kunnen ontstaan door uiteenlopende kosten, door al dan niet efficiente bedrijfsvoering, maar ook door verschillen in behandeling (en het tijdsbeslag van medisch-specialistische handelingen). Een infarctbehandeling in een interventiekliniek kost bijvoorbeeld meer dan een behandeling in een ander soort ziekenhuis. De bedoeling is dat over drie a vijfjaar de DBC's als bedrijfskundig instrument de basis zullen zijn voor de ziekenhuisfinanciering. Deze kostprijzen per DBC zult u dan, al dan niet in een regionaal kader, met uw zorgverzekeraar moeten uitonderhandelen c.q. de verzekeraar koopt zorg in bij concurrerende aanbieders (vrij onder-
nemerschap). De concurrentiepositie van uw ziekenhuis wordt dus deels bepaald door de 'kostprijsprofielen', die binnen uw organisatie per DBC zullen worden uitgerekend. Het is dus in uw eigen belang vertegenwoordigd te zijn in de werkgroepen die dit uitrekenen (dit is vaak al 331
Nederlandse Veren iging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
gaande in de organisatie). Daarnaast is het gunstig als zorgaanbieder aantrekkelijk te zijn voor de klanten van de zorgverzekeraar (goede naam en een aantrekkelijk zorgaanbod). Wat in ieder geval op het moment van feitelijke invoering niet zal verschillen is het 'normatiefuurtarief', wat voor alle specialisten wordt uitonderhandeld door het bestuur van de Orde van Medisch Specialisten. Uitgangspunt bij de ontwikkeling van het DBC-systeem is namelijk geweest: een specialist is een specialist is een specialist. Na de feitelijke invoering kunnen door marktwerking weer nieuwe verschillen ontstaan (cave: stuwmeren van jonge klaren). Bestaande inkomensverschillen zullen tot aan de vrijemarktwerking via een toegroeitraject worden geharmoniseerd. Dit zal gebeuren door het berekende bestaande uurloon van de meerverdieners (dat is bijvoorbeeld het honorariumbudget* cardiologen/aantal fte's cardiologen) niet te corrigeren voor inflatie tot gelijkschakeling met het normatief uurloon is gerealiseerd. De bestuurders van de Orde hebben onder andere op de speciaal over dit onderwerp belegde NVVC-ledenvergadering op 26 maart jl. een harmonisatiemodel gepresenteerd waarin de minderverdieners groeien en alle meerverdieners er alleen in die zin op achteruitgaan dat ze geen inflatiecorrectie krijgen. Er is toegezegd dat het harmonisatietraject een periode van ten minste drie jaar zal beslaan en tevens is, gezien de inflatietoename, een maximering van het toegroeipercentage per jaar bespreekbaar. Het is belangrijk zich te realiseren dat in voornoemd model het 'mesobudget' (is het gedeclareerd budget *
Inclusief vrijwaring van tariefskortingen, dus de 'lumpsums'.
332
aangevuld met vrijwaringen in het kader raamovereenkomsten) voor de cardiologen weliswaar gelijk blijft, maar dat er wel degelijk inkomensverschuivingen kunnen optreden. (Het relatief hoge uurloon wordt gegenereerd door die cardiologen die veel goed gehonoreerde verrichtingen declareren). Voor deze harmonisatie binnen de beroepsgroep is van
geen toegroeiscenario voorzien, maar
het kan hierbij wel degelijk om significante verschuivingen gaan. De inschatting van de effecten wordt gecompliceerd door grote verschillen in praktijkkosten bij de verschillende maatschappen.
Er is op dit moment geen zicht op toezegging over het normatief uurtarief en de huidige demissionaire minister wil hierover geen toezeggingen meer doen. De crux bij de ontwikkeling van een uurtariefis dat enerzijds de politiek graag de som honorariumbudget/aantal uren medisch specialistische zorg wil maken om binnen het budget te blijven en anderzijds de ontwikkeling van een maatschappelijk reeel onderbouwd uurtarief juist tariefskortingen (dan wel verlaging van DBC-prijzen) in de toekomst moet voorkomen. De resultaten van het tijdsbestedingonderzoek zijn dus van groot belang en zullen dan ook pas door de Orde aan VWS worden gegeven wanneer er een reele kans op overeenstemming is over een acceptabel normatief uurtarief. Het bestuur van de Orde heeft hiervoor een nipt mandaat van 113 versus 84 stemmen binnengehaald op 23 mei jl. een
Wanneer het normatief uurtariefbekend is, zal er een besluitvormende ledenvergadering komen over het doorgaan van het traject volgens het plan van aanpak. Voorwaarde voor de NVVC is altijd geweest een acceptabel uurtarief, een zorgvuldig toegroeitraject en het loslaten van het budgethonorarium medisch-specialistische zorg. Anders blijft immers de toenemende zorgvraag door inschikking binnen het bestaande kader bekneld. Het is niet uitgesloten dat aan genoemde voorwaarden niet zal zijn voldaan, en mogelijk zal dat ook niet kunnen. Indien het plan van aanpak wordt afgestemd, ontstaat er een crisissituatie in het bestuur van de Orde, hetgeen echter op zich geen reden kan zijn een onderhandelingsresultaat dat niet voldoet aan de door de NVVC gestelde minimumnorm te accepteren. Stemmingen op vergaderingen van de Orde zijn hoofdelijk en alleen voor leden is er stemrecht. Stemverhoudingen liggen in ordes van grootte van tientallen. Uw aanwezigheid en uw stem tellen dus wel degelijk. Wees erbij op 26 september wanneer de besluitvormende vergadering van de Orde over het plan van aanpak van het DBC-traject plaatsvindt! M. Bijl
Nleuw bestuur Junlorkamer In april is het nieuwe bestuur van de Juniorkamer aangetreden. Hugo van de Klippe (VUMC) nam afscheid als voorzitter. Zijn positie werd overgenomen door Willem Agema (LUMC). Bart de Smet (UMCU, locatie Utrecht) is de nieuwe secretaris. Guus Brueren
(UMCU, locatie Nieuwegein) volgde Jan-Paul Ezechiels op als penningmeester. Het nieuwe bestuur dankt
Netherlands Heart Joumal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
Hugo van de Klippe en Jan-Paul Ezechiels hartelijk voor alle inspanningen die zij in het afgelopen jaar voor de Juniorkamer hebben verricht. De Juniorkamer heeft voor het komende jaar een aantal doelen geformuleerd. Via het Netherlands Heart Journal, via www.cardiologie.nl en via een nieuwsbrief zal de informatievoorziening aan de leden worden uitgebreid. De jaarlijkse Juniorkamerdag is het moment waarop de cardiologen van de toekomst elkaar kunnen ontmoeten. Ook dan zal aandacht worden gevraagd voor belangrijke zaken die de toekomst zullen bepalen. De Juniorkamer is vertegenwoordigd in een aantal belangrijke commissies van de NVVC. Hierbij is een belangrijk doel de commissieleden te herinneren aan de belangen van de collega's van de toekomst. Zaken als een tekort dan wel een overschot aan cardiologen, herziening van de opleiding en de gevolgen van de invoering van het DBC-stelsel zijn momenteel erg belangrijk. De Juniorkamer heeft van het hoofdbestuur de gelegenheid gekregen om zich ook op Europees niveau te profileren. Een vertegenwoordiger van de Juniorkamer zal worden afgevaardigd in de op te richten groep van 'Cardiologists in Training' van de Permanent Working Group of European Doctors onder auspicien van de European Society of Cardiology en de Union Europeenne des Medecins Specialistes-Cardiology Section. Het bestuur van het jaar 2002 van de Juniorkamer hoopt op een plezierige samenwerking met alle leden van de
NVVC. Juniorkamerdag- 8 junl 2002, Hulzen De Juniorkamerdag 2002 was wederom een groot succes. De Juniorkamerdag is bedoeld om arts-assistenten uit het land
daarna in kleiner verband verder besproken. Ook volgend jaar zal er weer een spectaculaire Juniorkamerdag zijn.
de gelegenheid te bieden met elkaar in contact te komen. In Huizen was daar volop gelegenheid toe. Er was een interessant wetenschappelijk programma georganiseerd rond het thema 'ritmestoornissen'. Dr. L. Dekker van het AMC gafeen prachtig overzicht over kamerritmestoornissen en met name de rol van de genetica bij veelvoorkomende kamerritmestoornissen, zoals primair kamerfibrilleren in het kader van het acute
myocardinfarct. Aansluitend gaf prof. dr. H.J.G.M. Crijns een inzichtelijk verhaal over de recente ontwikkelingen in de benadering van persisterend boezemfibrilleren. De onlangs gepresenteerde RACE-studie werd belicht en de implicaties voor de dagelijkse praktijk werden toegelicht. Mr. A. Kreule van de Nederlandse Vereniging van Artsen (VVAA) ging hierna in op de gang van zaken rond het toetreden tot een maatschap. Hij presenteerde diverse nuttige tips en inzichten in verschillende belangen. Vervolgens kwamen in de Algemene Ledenvergadering van de NVVC-Juniorkamer actuele thema's aan de orde, die de nabije toekomst van de cardioloog in opleiding gaan beinvloeden. Louis Bartels gafeen helder expose over de diagnosebehandelingscombinatie en de plannen rondom de goodwill. Martin van der Ent lichtte het tekort aan cardiologen toe en maakte de daarvoor genomen maatregelen bekend. Willem Agema gaf een toelichting op de plannen tot aanpassing van de opleiding en het instellen van aandachtsgebieden. Deze zaken werden
Netherlands Heart Journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
'Leldraad Cardlologle 2002' Krachten gebundeld In nieuw protocollenboek De protocollenboekjes van zowel Hans Bosker als Paul van Dijkman zijn een begrip in cardiologisch Nederland. Vorig jaar besloten zij hun krachten te bundelen in een gezamenlijke uitgave. Dat werd de 'Leidraad Cardiologie', waarvan onlangs de officiele presentatie plaatsvond (zie foto).
De auteurs Hans Bosker (midden) en Paul van Dijkman (rechts) krigen bet eerste exemplaar van 'Leidraad Cardiologie' aangeboden door Fred Berendsen, namens de sponsors Bristol-Myes Squibb en Sanofi-
Synthelabo.
Cardiologen, assistent-cardiologen, maar ook verpleegkundigen werken aan de hand van behandelingsprotocollen. Veel cardiologische afdelingen maken deze protocollen zelfofgebruiken een van de protocollenboekjes die de laatste jaren verschenen zijn. Hans Bosker en Paul van Dijkman zijn beiden auteur van zo'n boekje. Zij hebben hun eigen uitgave herzien en gebundeld tot een gezamen333
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nleuwsbrlef
lijk boekwerk. De Leidraad Cardiologie is een onmisbaar handboek voor eenieder die optimale zorg aan cardiologische patienten wil bieden.
worden. Het boekje zelfheeft overigens een handzaam formaat, waardoor het makkelijk mee te nemen is.
Voor de term 'leidraad' in de titel is bewust gekozen, omdat het boekje niet gezien moet worden als een bindend protocol, maar als een basis voor het ontwikkelen van protocollen op lokaal ni-
Cardiologie is een vak dat voortdurend verandering onderhevig is. In deze nieuwe uitgave van Bosker en Van Dijkman zijn dan ook de meest recente ontwikkelingen en inzichten in de cardiologie verwerkt. aan
veau. Vandaar ook dat de tekst via de website van de NVVC (www.cardiologie.nl)
geheel of gedeeltelijk gedownload kan
Wetenschappelijk Najaarscongres Nederlandse Vereniging voor Cardiologie 25-26 oktober 2002 in 'De Heerlickheijd van Ermelo' te Ermelo De abstracts voor het congres dienen uiterlijk woensdag 21 augustus 2002 digitaal op het NVVCbureau ontvangen te zijn. De abstractformulieren en de instructies kunt vinden op www.cardiologie.nl.
Jnlichtingen: [email protected] Het programma bestaat o.a. uit de volgende onderdelen: de Algemene Ledenvergadering, de bespreking van de richtlijnen atriumfibrilleren en hartrevalidatie, de Holland Hotline, de abstractsessies en posters, de Wenckebach-lecture en de uitreiking van de Parke-Davis Vasculaire Biologieprijs.
Op donderdagmiddag 24 oktober a.s. wordt er in samenwerking met de hoofdsponsor van het congres - Bristol-Myers Squibb - een symposium georganiseerd over de nieuwste inzichten op het gebied van
cardiovasculaire beeldvorming, gevolgd door een diner en de mogelijkheid tot overnachting. Dit congres is door de NVVC geaccrediteerd met 24 punten (incl. het satellietsymposium op donderdag 24 oktober 2002).
334
Nctherlands Heart Journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
Nederlandse Verenizging voor Cardiologie
Nieuwsbref
Praktische echocardlografle II: acute en chronische coronalre syndromen
thoracale echocardiografie. De cursus is beperkt tot 100 deelnemers en intekening zal plaatsvinden op volgorde van inschrijving en na overmaking van de inschrijfkosten van £ 25,-. Sluitingsdatum van de inschrijving is 1 augustus 2002.
Vrijdag 27 september 2002 Locatie: VU Medisch Centrum, hoofdingang ziekenhuis, De Boelelaan 1117, 1081 HV Amsterdam. De Werkgroep Echocardiografie van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie organiseert dit najaar de cursus 'Praktische echocardigrafie II' met als thema's: acute en chronische coronaire syndromen, speciaal bestemd voor de echolaboranten. Ook arts-assistenten cardiologie in opleiding en cardiologen die zelfitandige transthoracaal onderzoek doen, zijn van harte uitgenodigd. De cursus heeft een sterk praktisch karakter. Experts op deelgebieden binnen de klinische echocardiografie leveren hun deskundige bijdrage aan dit leerprogramma dat parallel is ontwikkeld aan de LOIcursus (bestemd voor de toekomstige
echolaborant). Wederom zal een entree(zonder consequenties) worden afgenomen aan het begin van de cursus. Deze wordt aan het einde herhaald, om zo het leereffect te kunnen tonen. Het ochtendprogramma bevat korte inleidende voordrachten met thema's rondom acute en chronische coronaire syndromen. Gedurende het middagprogramma worden deze thema's verder uitgewerkt in een drietal workshops, toets
waarbij een expert de data-acquisitie en -
analyse door middel van beeldmateriaal zal toelichten. Wij hopen u een leerzaam en praktisch programma aan te kunnen bieden, toegespitst op de hedendaagse trans-
Dr. 0. Kamp, cardioloog, namens de Werkgroep Echocardiografie.
Kandidaatleden Mw. N.RC. Telgt, cardioloog i.o., Catharina Ziekenhuis, te Eindhoven; Mw. A.A.O. Carty, cardioloog i.o., Universitair Medisch Centrum St. Radboud, te Nijmegen; H.J. Achterberg, cardioloog i.o., Medisch Centrum Rijnmond Zuid locatie Clara, te Rotterdam; Mw. CA. Brito de Castro, arts-assistent, Medisch Centrum Rijnmond Zuid, te Rotterdam.
Praktlsche echocardlografle 11
Programma 09.00 uur 09.15 uur 09.30 uur 10.00 uur 10.30 uur 10.45 uur 11.15 uur 11.45 uur 13.00 uur 15.45 uur 16.30 uur
Ontvangst in Collegezaal VU Medisch Centrum Entreetoets Rol van echocardiografie bij het hartnfarct Rol van echo bij (chronisch) coronair lijden Koffie-/theepauze Rol van stressecho bij de diagnostiek van coronair lijden Rol van contrastecho bij (verbeterde) bepaling van de linkerventrikelfimctie Lunch Workshops Afsluitende toets en evaluatie Sluiting
C. Peels W. Jaarsma 0. Kamp
P. van de Wouw
Workshops A: B: C:
Systolische en diastolische linkerventrikelfimctie Stressechocardiografie Contrastechocardiografie
Netherlands Heart Journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
F. ten Cate/J. Vletter L. Baur 0. Kamp
335
Begeleidingscommissie Hartinterventies Nederland
Nieuwsbrlef
Begeleldingscommissie Hartinterventies Nederland WachtllJstinventarlsatle PTCA en hartoperatles - pelidatum 20 mel 2002
Dr. K. T Koch, secretaris BHN, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam. Zikkshab
Voorpslde _ Jd PTCA In
AMC Amphia Antonius AZG AZM Catharina
EMC/Dijkzigt LUMC OLVG UMCN/Radboud UMCU VUMC
Weezenlanden
a
0.75 0.75 1.5 1 2.5 3 2 1.5 0.75 1.5 0.5 1.5 1.5
Mdae wachttld PTCA In m n 0.5 0.7 0.75 1 1.25 2.5 1 1 0.5 0.75 0.25 1.25 0.75
Totaal
Voorspelde wa-. bertoperal Inman AMC Amphia Antonius AZG AZM Catharina
EMC/Dijkzigt LUMC OLVG UMCN/Radboud UMCU VUMC
Weezenlanden Totaal
336
i.3 In 1 5.5 10 4.5 4 3 4.5 3 6 4 7
Aantal petlinte totaal >2 28 71 92 30 71 165 67 43 25 40 42 27 55 756
op do PTCA-wachlst n wn )3 maanden 0 0 3 1 0 0 0 0 15 1 22 2 0 1 0 0 0 0 2 0 0 0 0 1 0 0 44
Medi wachttd Aantal pa n op do harIpretesIn meanden- totmal ,'2 m daidn 4 0.5 70 1.25 12 111 2 340 184 3 84 48 1.5 108 73 3 200 69 37 1.5 96 3 48 39 3 30 178 2 173 23 2.3 2.5
101 229 1738
60 140 719
4
ltwa t mand 0 6 106 39 30 19 23 32 13 17
40 82 407
Netherlands Heart Journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
C;ardio4Vascula ir Ondcrwijs Instituut _
~
__E
;.AI
_IN.
_
VI 77!. W7
f
_
1-S
,_ "
777
Inspannlngsfyslologle en spiro-
diteit. Het doel van deze cursus is om de cardioloog en sportarts inzicht te geven
ergometrie
in:
Ergometrie en inspanningsfysiologie zijn jaren lang een grijze vlek geweest in het curriculum van de cardiologie. Door de toenemende incidentie en prevalentie van hartfalen aan de ene kant en de toenemende activiteit rond hartrevalidatie en de strijd ten inactiviteit aan de andere kant, geniet de spiro-ergometrie toenemende belangstelling. Spiro-ergometrisch onderzoek is een goed hulpmiddel bij het onderzoek naar etiologie van symptomen, evaluatie van een bepaalde behandeling en schatting van de vali-
Dr. H.R. Michels, cardioloog, directeur. Mw. N.M. Panhuyzen-Goedkoop, cardioloog,
co6rdinator. Mw. K.B. Schick, office manager.
1. Basale begrippen inspanningsfysiologie; 2. Indicaties en contra-indicaties van spiro-ergometrie; 3. Protocollen en normaalwaarden; 4. De waarde van spiro-ergometrie bij onderzoek naar dyspneu, moeheid en ritmestoornissen. Met behulp van casusbesprekingen wordt de theorie nader belicht. E
CVOI-bureau, Postbus 19192, 3501 DD
B. Pluim en J. Hoogsteen, cursusleiders.
Utrecht, tel.: 030-234 50 01. fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
Programma Inspannlngsfyslologle en spiro-ergometrle 27 september 2002, KNVB Sportcentrum te Zeist 09.00 uur 09.30 uur 09.40 uur 10.10 uur 10.40 uur 11.00 uur 11.45 uur 12.30 uur 13.30 uur 14.15 uur 15.00 uur 15.20 uur 16.00 uur 16.40 uur
Ontvangst en inschrijving Opening Inleiding inspanningsfysiologie Protocollen en normaalwaarden Koffie Cardiologische aspecten van de analyse dyspneu Pulmonologische aspecten van de analyse dyspneu Lunch De waarde van ergometrie bij detectie van ritmestoornissen Casus I Thee Casus II Casus III Nabespreking en afsluiting
Voorzitters: B. Pluim en J. Hoogsteen B. Pluim H. Keizer A. Hoogeveen P.J. Senden K Schipper
A.A.M. Wilde
J. Hoogsteen
Doeigroep: cardiologen, sportartsen, inspanningsfysiologen. NWC-accredltatle: 8 punten.
Aanmelding U kunt zich aanmelden door ondertekening van de eenmalige incassokaart voor een bedrag van C 140,-. Aanmelding geschiedt op volgorde van binnenkomst van het machtigingskaartje. Annuleren Tot 7 dagen van tevoren wordt E 25,- in rekening gebracht, daarna bent u het gehele bedrag verschuldigd.
Netherlands Heart Journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
337
Cardio Vsculair Onderwijs Instituut
P_
26 jaar Echo-avonden (2002-2003) Het programma voor de 26e Echoavonden reeks is er! Deze avonden worden nu voor de 26e keer georganiseerd; de opzet is bij velen van u bekend. Is het nog nuttig voor mij zult u zich nu wellicht afvragen. Natuurlijk is de echocardiografie het meest toegepaste beeldvormende onderzoek in de cardiologie en natuurlijk is het de meest bekende techniek. Maar, nieuwe toepassingen als weefsel Doppler en het daarvan afgeleide strain rate Doppler, myocardiale perfusie en 3D, ontwikkelen zich zo snel, dat er mogelijk een kloof gaat ontstaan tussen hen die deze ontwikkelingen op de voet volgen en hen die alleen de alledaagse routine gebruiken. Het voor u liggende
.~~~~~~~~~~~~~~W-mq C OI
programma probeert voor beide groepen iets te betekenen en daarmee de kloof tussen oud en nieuw te overbruggen. Het programmais mede opgesteld aan de hand van uw wensen, zoals die naar voren kwamen op het evaluatieformulier dat door u op de laatst gehouden echoavond is ingevuld. Als u kijkt naar de inhoud van het programma, herkent u de vaste thema avond
congenitale echocardiografie. Ookherkent u onderwerpen die wellicht recent aan de orde zijn geweest, maar deze worden door nieuwe sprekers op andere wijze belicht. Dit om u te tonen dat verschillende mensen op verschillende wijze met de echocardiografie bezig zijn. Uiteraard zullen op de avonden u veel echobeelden worden getoond omdat herkenning in dit vak een belangrijke rol speelt. Door uw kennis en achtergrond informatie te verdiepen, hopen wij uw plezier in uw vak te vergroten. Ik hoop u dan ook weer bij deze nieuwe reeds echoavonden te mogen verwelkomen. E B.J.M. Delemarre, cursusleider.
Programma 26 jaar Echo-avonden (2002-2003)
Programmacommissie: B.J.M. Delemarre, E. C. Cheriex, 0. Kamp, C.L.A. Reichert, P.A. van der Wouw 3 oktober 2002 14 november 2002 12 december 2002
9 januari 2003 6 februari 2003
13 maart 2003 10 april 2003 8 mei 2003
Inleiding TEE Acute hartziekten Contrast echocardiografie in acute hartziekten Complicaties na het hartinfarct
Mitralisklep stenose/insufficientie TEE voor mitralisklep reconstructie 3D echocardiografie Myocardiale perfussie Aangeboren klepafwijkingen De adolescent met een klepgebrek Tissue Doppler Stress echocardiografie Aorta en grote vaten Casuistiek
B.J.M. Delemarre C.L.A. Reichert F. Nijland E.C. Cheriex J.M. van Dantzig J.J. Bax/S.T. Somer M. Voormolen/B. Krenning P.A. van der Wouw N.J. Elzenga J.H. Romkes B.J.M. Delemarre D. Poldermans 0. Kamp J.P.M. Hamer/P.G. Pieper
Doelgroep Cardiologen (in opleiding), medisch specialisten met cardiologische belangstelling, echolaboranten, hartfitnctielaboranten. NVVC-accreditatle: 2 punten per avond. Aanmelding: U kunt zich aanmelden door ondertekening van de eenmalige incassokaart voor een bedrag van E 115,-.
Annuleren: Tot 7 dagen van tevoren wordt E 25,- in rekening gebracht, daarna bent u het gehele bedrag verschuldigd. 338
Ncthcrhands Hcart Journal, Volumc 10, Number 7/8, August 2002
Cardi oVasculair Onderwijs Instituut _
_
_
_
t_
*---
.
100.I
Fk 2_
Advanced Cardiac iJfe Support voor
verwacht wordt dat u de geboden literatuur beheerst en dat u de diverse vaardigheden van ACLS tijdens deze cursus leert middels simulatiescenario's, zodat u over ruime kennis en kunde beschikt als u er in de toekomst toch nog weer eens alleen voor staat. O
cardlologen l.o. Bij orientatie in Nederland is gebleken dat er maar weinig klinieken zijn die voor de (nieuwgekomen) arts-assistenten praktische ACLS (Advanced Cardiac Life Support) cursussen organiseren. Tijdens de diensten leert u het vak. Tijdens de diensten staat u er echter ookvaak alleen voor.
In deze hands-on CVOI cursus wordt de arts-assistenten cardiologie een voiledige raining ACLS aangeboden, waarbij
B. T.J. Meursing, cursusleider.
Programma Advanced Cardiac Ufe Support 121 oktober 2002, WAA to Utrecht 09.00 uur
Ontvangst en inschrijving
09.30 uur 09.40 uur 09.45 uur 10.10 uur 10.30 uur 10.55 uur 11.15 uur 11.35 uur 12.05 uur 12.25 uur 12.45 uur 13.30 uur 14.20 uur 15.10 uur 15.30 uur 16.20 uur 17.00 uur
Opening Huishoudelijke mededelingen Elementaire reanimatie Zuur-base-evenwicht Luchtweg en beademing Koffie Defibrillatie en pacing Toedieningswegen en medicatie Wat is de prognose? Werken in teamverband Lunch Praktische oefening op fantomen Praktische oefening op fantomen Thee Praktische oefening op fantomen Praktische oefening op fantomen Sluiting
Voorzitter: B.T.J. Meursing
Doelgroop Cardiologen in opleiding. NWC-accredtatle 8 punten.
Aanmelding Via uw opleider d.m.v.
het aanmeldingsformulier. De cursuskosten zijn £ 70,-. Een factuur wordt na afloop van de cursus naar het secretariaat Cardiologie van het ziekenhuis gestuurd.
Voor meer Informatle CVOI-bureau, Postbus 19192,3501 DD Utrecht, tel.: 030-234 5001, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected], Intemet: www.cvoi.org
Netherlands Heart Journal, Volumc 10, Number 7/8, August 2002
339
CardioVasculair Onderwijs lnstituut
Cursusprogramma CVOI Datum 27 september 2002
Inspanningsfysiologie KNVB Sportcentrum, Zeist le Echoavond Restaurant Hoog Brabant,
3 oktober 2002 11 oktober 2002
Accreditatie Cursusleider 8 punten J. Hoogsteen/B. Pluim
Titel/onderwerp/locatie
B.J.M. Delemarre
2 punten
B.T.J. Meursing
8 punten 8 punten
Utrecht
Acute Cardiac Life Support
VVAA, Utrecht 18 oktober 2002
OCC: congenitale cardiologie Gertrudis Kapel, Utrecht
B.J.M. Mulder
24-26 oktober 2002
Najaarscongres NVVC Congrescentrum De Heerlickheijd, Ermelo
Congrescommissie
7 november 2002
ECG-cursus Slot Zeist, Zeist
H.J.J. Wellens
8 punten
14 november 2002
2e Echoavond Restaurant Hoog Brabant,
B.J.M. Delemarre
2 punten
24 punten
Utrecht
22 november 2002
OCC: congenitale cardiologie Gertrudis Kapel, Utrecht
B.J.M. Mulder
8 punten
28 november 2002
Basisprincipes Echocardiografie Slot Zeist, Zeist
P.A. van der Wouw/ B.J.M. Delemarre
8 punten
3e Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht
B.J.M. Delemarre
2 punten
12 december 2002
Overige symposla/cursussen geaccrediteerd door de Nederlandse Vereniging voor Cardlologle
Titel/onderwerp/locatie
Cursusleider
Werken met modeme pacemakersystemen
H.J.G.M. Crijns
12 punten
H.J.J. Wellens
30 punten
12-13 septe mber 2002 NVIC Najaarssymposium Nationaal Sport Centrum Papendal, Arnhem
NVIC
15 punten
13-15 septe.mber 2002 Duursport en Cardiologie Hotel Seeduyn, Vlieland
J.H. Bennekers
9 punten
18-19 septe.mber 2002 Pacemakerpraktijk voor cardiologen i.o. Bilderberg Hotel 't Speulderbos, Garderen
I.M. van Gelder
16 punten
Datum 30-31
auguIstus
2002
Accreditatie
Duitsland 8-13 septennber 2002
27 september 2002
How to approach complex arrhythmias La Napoule, Frankrijk
Praktische elektrocardiografie II VUMedisch Centrum
28-29 septe.mber 2002 Rust in de boezems en orde in de kamers Kasteel Sint Gerlach
340
0.
Kamp
I.M. van Gelder
7 punten 8 punten
Netherlands Heart Jounal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
CardioVasculair Onderwijs Instituut
3-4 oktober 2002
Stamcellen om cardiovasculaire aandoeningen te genezen Medcon Europe Hotel The Grand, Amsterdam
30-31 oktober 2002
Pacemakerpraktijk voor cardiologen i.o. Bilderberg Hotel Kasteel 't Kerckebosch, Zeist
L.M. van Gelder
5 november 2002
Vascular and oncological radiology in perspective Instituut Academisch Ziekenhuis Groningen
Wenckebach Institute
8 punten
13 november 2002
9e Echoput Symposium. ACS: Initiele behandeling en secundaire preventie Restaurant De Echoput, Apeldoorn
L. Cozijnsen
3 punten
Selectieve darmdecontaminatie: een cursus voor de praktijk Nationaal Sport Centrum, Papendal, Arnhem
NVIC
7 punten
22 november 2002
5 punten 16 punten
Regels voor accredltatle van na- on bljscholing door de NWC/Commlssle Kwalltelt-CVOI Algemene bepalingen bij het indienen van accreditatieaanvragen 1. Aanmelding van een cursus/symposium dient ten minste twee maanden (datum binnenkomst CVOI) voor de geplande cursusdatum te geschieden bij de directeur van het CVOI. Voor werkgroepen en commissies van de NVVC en voor regionale cardiologenverenigingen wordt een aanvraagtermijn van een maand gehanteerd. 2. Aanmeldingsformulieren zijn te verkrijgen bij het CVOI-bureau; het verzoek tot accreditatie wordt pas in behandeling genomen na ontvangst van de volledig ingevulde formulieren. 3. Het aanmeldingsformulier dient vergezeld te gaan van het programma van de cursus/het symposium, een lijst van leden van de programmacommissie en de uitnodigingsbrief. 4. Tot goed gebruik behoort dat de uitnodigingsbrief op eigen briefpapier geschiedt en niet op briefpapier van de sponsor. 5. Het programma moet algemeen toegankelijk zijn voor elke in Nederland werkzame cardioloog (i.o.). D.w.z. individuele mailing aan alle Nederlandse cardiologen (i.o.) en/of tijdige publicatie in het tijdschrift Netherlands Heart Journal (voorheen: Cardiologie). 6. Het programma moet inhoudelijk van hoogstaand niveau zijn, gewaarborgd door een onafhankelijke programmacommissie. 7. Accreditatie geschiedt op basis van inhoud en is onafhankelijk van de wijze van organisatie en de aard van sponsoring. 8. Rondom voor- en najaarscongressen van de NVVC wordt een accreditatievrije periode in acht genomen. Dit betekent dat vanaf de maandag voorafgaande aan genoemde congressen tot en met de zondag erna geen accreditatie aan andere cursussen of congressen kan worden verleend. (Besluit Algemeen Bestuur NVVC, december 1999.)
Netherlands Heart journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
341
Nleuwsbrlef
ESC-congres BerlUn Op het ESC-congres, dat dit jaar van 31 augustus tot 4 september 2002 zal plaatsvinden in Berlijn, zal de NVVC evenals voorgaande jaren in de expositieruimte aanwezig zijn met een zogenaamde 'hospitality desk'. De stand is een gezamenlijk initiatiefvan de NVVC, het CVOI en de WCN. U kunt bij deze stand niet alleen voor informatie terecht, maar ook voor een kopje koffie, contact met collega's, het zenden van een e-mail en het bezoeken van de website www.cardiologie.nl, waarop ook de laatste informatie over het congres vermeld zal staan. U kunt de stand vinden in hal 20 onder standnummer 20-030, schuin tegenover de ESC-stand en tussen de zusterverenigingen in.
NWC-bestuur Dr. M.J. de Boer, voorzitter. Prof. dr. E.E. van der Wall, vice-voorzitter. Dr. R.F. Visser, secretaris. W.M. Muijs van de Moer, thesaurier. NWC-bureau Mevrouw A. Veen-van Eck, directeur. Postbus 19192, 3501 DD Utrecht. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
Redactie Nieuwsbrief Mw. A. Veen-van Eck, coordinatie. Dr. R.F. Visser, DB-zaken. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
die om uiterlijk 18.40 uur zal vertrekken richting Harry's New York Bar. Het bestuur van de NVVC hoopt weer veel Nederlandse cardiologen te mogen begroeten in Berlijn.
Op zaterdag 31 augustus a.s. zal, zoals inmiddels gebruikelijk, een receptie worden georganiseerd voor de in Berlijn aanwezige NVVC-leden. Als locatie voor deze 'borrel' is gekozen voor Harry's New York Bar in het Grand Hotel Esplanade, Lutzowufer 15 te Berlijn. Tijdstip: 18.45-20.00 uur. Het hotel is centraal in Berlijn gelegen tussen de beroemde Kurfiirsterdamm (8 min. in westelijke richting), de Branderburger Tor (10 min. in oostelijke richting) en de Potsdamer Platz. Voor die leden die de openingsceremonie van het congres bijwonen, zal bij de hoofdingang van het congrescentrum een bus gereed staan,
Committee on Women In European
Cardiology Het Committee on Women in European Cardiology (WEC) organiseert op het komende ESC-congres in Berlijn de jaarlijkse meeting 'Calling all women in Cardiology'. Datum: zondag 1 september2002 van 12.45-13.45 uur. Locatie: zie het definitieve programma. Alle vrouwen met ambitie worden van harte uitgenodigd!
Nctherlands Heart Journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
Namens de WEC, Angela H.E.M. Maas, cardioloog, Zwolle.
DBC, everything you always wanted to ask, but were afraid to know Het langjarige project van de diagnosebehandelingscombinaties (DBC's) is al uitvoerig aan de orde geweest in deze nieuwsbrief. De Beroepsbelangencommissie (BBC) informeert u nu over de huidige stand van zaken (tot en met 23 mei). De diagnose-behandelingscombinatie is een middel om aan een bepaalde diagnose een complex van handelingen te koppelen. Daaronder een aantal uren medisch-specialistische zorg, maar ook kosten van de organisatie, materialen etc. Uiteindelijk komt zo aan iedere diagnose een prijskaartje te hangen. Daarvan maken de kosten voor de medisch specialist deel uit. Dat prijskaartje zal dus uiteindelijk per ziekenhuis en per DBC kunnen verschillen. Verschilien kunnen ontstaan door uiteenlopende kosten, door al dan niet efficiente bedrijfsvoering, maar ook door verschillen in behandeling (en het tijdsbeslag van medisch-specialistische handelingen). Een infarctbehandeling in een interventiekliniek kost bijvoorbeeld meer dan een behandeling in een ander soort ziekenhuis. De bedoeling is dat over drie a vijfjaar de DBC's als bedrijfskundig instrument de basis zullen zijn voor de ziekenhuisfinanciering. Deze kostprijzen per DBC zult u dan, al dan niet in een regionaal kader, met uw zorgverzekeraar moeten uitonderhandelen c.q. de verzekeraar koopt zorg in bij concurrerende aanbieders (vrij onder-
nemerschap). De concurrentiepositie van uw ziekenhuis wordt dus deels bepaald door de 'kostprijsprofielen', die binnen uw organisatie per DBC zullen worden uitgerekend. Het is dus in uw eigen belang vertegenwoordigd te zijn in de werkgroepen die dit uitrekenen (dit is vaak al 331
Nederlandse Veren iging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
gaande in de organisatie). Daarnaast is het gunstig als zorgaanbieder aantrekkelijk te zijn voor de klanten van de zorgverzekeraar (goede naam en een aantrekkelijk zorgaanbod). Wat in ieder geval op het moment van feitelijke invoering niet zal verschillen is het 'normatiefuurtarief', wat voor alle specialisten wordt uitonderhandeld door het bestuur van de Orde van Medisch Specialisten. Uitgangspunt bij de ontwikkeling van het DBC-systeem is namelijk geweest: een specialist is een specialist is een specialist. Na de feitelijke invoering kunnen door marktwerking weer nieuwe verschillen ontstaan (cave: stuwmeren van jonge klaren). Bestaande inkomensverschillen zullen tot aan de vrijemarktwerking via een toegroeitraject worden geharmoniseerd. Dit zal gebeuren door het berekende bestaande uurloon van de meerverdieners (dat is bijvoorbeeld het honorariumbudget* cardiologen/aantal fte's cardiologen) niet te corrigeren voor inflatie tot gelijkschakeling met het normatief uurloon is gerealiseerd. De bestuurders van de Orde hebben onder andere op de speciaal over dit onderwerp belegde NVVC-ledenvergadering op 26 maart jl. een harmonisatiemodel gepresenteerd waarin de minderverdieners groeien en alle meerverdieners er alleen in die zin op achteruitgaan dat ze geen inflatiecorrectie krijgen. Er is toegezegd dat het harmonisatietraject een periode van ten minste drie jaar zal beslaan en tevens is, gezien de inflatietoename, een maximering van het toegroeipercentage per jaar bespreekbaar. Het is belangrijk zich te realiseren dat in voornoemd model het 'mesobudget' (is het gedeclareerd budget *
Inclusief vrijwaring van tariefskortingen, dus de 'lumpsums'.
332
aangevuld met vrijwaringen in het kader raamovereenkomsten) voor de cardiologen weliswaar gelijk blijft, maar dat er wel degelijk inkomensverschuivingen kunnen optreden. (Het relatief hoge uurloon wordt gegenereerd door die cardiologen die veel goed gehonoreerde verrichtingen declareren). Voor deze harmonisatie binnen de beroepsgroep is van
geen toegroeiscenario voorzien, maar
het kan hierbij wel degelijk om significante verschuivingen gaan. De inschatting van de effecten wordt gecompliceerd door grote verschillen in praktijkkosten bij de verschillende maatschappen.
Er is op dit moment geen zicht op toezegging over het normatief uurtarief en de huidige demissionaire minister wil hierover geen toezeggingen meer doen. De crux bij de ontwikkeling van een uurtariefis dat enerzijds de politiek graag de som honorariumbudget/aantal uren medisch specialistische zorg wil maken om binnen het budget te blijven en anderzijds de ontwikkeling van een maatschappelijk reeel onderbouwd uurtarief juist tariefskortingen (dan wel verlaging van DBC-prijzen) in de toekomst moet voorkomen. De resultaten van het tijdsbestedingonderzoek zijn dus van groot belang en zullen dan ook pas door de Orde aan VWS worden gegeven wanneer er een reele kans op overeenstemming is over een acceptabel normatief uurtarief. Het bestuur van de Orde heeft hiervoor een nipt mandaat van 113 versus 84 stemmen binnengehaald op 23 mei jl. een
Wanneer het normatief uurtariefbekend is, zal er een besluitvormende ledenvergadering komen over het doorgaan van het traject volgens het plan van aanpak. Voorwaarde voor de NVVC is altijd geweest een acceptabel uurtarief, een zorgvuldig toegroeitraject en het loslaten van het budgethonorarium medisch-specialistische zorg. Anders blijft immers de toenemende zorgvraag door inschikking binnen het bestaande kader bekneld. Het is niet uitgesloten dat aan genoemde voorwaarden niet zal zijn voldaan, en mogelijk zal dat ook niet kunnen. Indien het plan van aanpak wordt afgestemd, ontstaat er een crisissituatie in het bestuur van de Orde, hetgeen echter op zich geen reden kan zijn een onderhandelingsresultaat dat niet voldoet aan de door de NVVC gestelde minimumnorm te accepteren. Stemmingen op vergaderingen van de Orde zijn hoofdelijk en alleen voor leden is er stemrecht. Stemverhoudingen liggen in ordes van grootte van tientallen. Uw aanwezigheid en uw stem tellen dus wel degelijk. Wees erbij op 26 september wanneer de besluitvormende vergadering van de Orde over het plan van aanpak van het DBC-traject plaatsvindt! M. Bijl
Nleuw bestuur Junlorkamer In april is het nieuwe bestuur van de Juniorkamer aangetreden. Hugo van de Klippe (VUMC) nam afscheid als voorzitter. Zijn positie werd overgenomen door Willem Agema (LUMC). Bart de Smet (UMCU, locatie Utrecht) is de nieuwe secretaris. Guus Brueren
(UMCU, locatie Nieuwegein) volgde Jan-Paul Ezechiels op als penningmeester. Het nieuwe bestuur dankt
Netherlands Heart Joumal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
Hugo van de Klippe en Jan-Paul Ezechiels hartelijk voor alle inspanningen die zij in het afgelopen jaar voor de Juniorkamer hebben verricht. De Juniorkamer heeft voor het komende jaar een aantal doelen geformuleerd. Via het Netherlands Heart Journal, via www.cardiologie.nl en via een nieuwsbrief zal de informatievoorziening aan de leden worden uitgebreid. De jaarlijkse Juniorkamerdag is het moment waarop de cardiologen van de toekomst elkaar kunnen ontmoeten. Ook dan zal aandacht worden gevraagd voor belangrijke zaken die de toekomst zullen bepalen. De Juniorkamer is vertegenwoordigd in een aantal belangrijke commissies van de NVVC. Hierbij is een belangrijk doel de commissieleden te herinneren aan de belangen van de collega's van de toekomst. Zaken als een tekort dan wel een overschot aan cardiologen, herziening van de opleiding en de gevolgen van de invoering van het DBC-stelsel zijn momenteel erg belangrijk. De Juniorkamer heeft van het hoofdbestuur de gelegenheid gekregen om zich ook op Europees niveau te profileren. Een vertegenwoordiger van de Juniorkamer zal worden afgevaardigd in de op te richten groep van 'Cardiologists in Training' van de Permanent Working Group of European Doctors onder auspicien van de European Society of Cardiology en de Union Europeenne des Medecins Specialistes-Cardiology Section. Het bestuur van het jaar 2002 van de Juniorkamer hoopt op een plezierige samenwerking met alle leden van de
NVVC. Juniorkamerdag- 8 junl 2002, Hulzen De Juniorkamerdag 2002 was wederom een groot succes. De Juniorkamerdag is bedoeld om arts-assistenten uit het land
daarna in kleiner verband verder besproken. Ook volgend jaar zal er weer een spectaculaire Juniorkamerdag zijn.
de gelegenheid te bieden met elkaar in contact te komen. In Huizen was daar volop gelegenheid toe. Er was een interessant wetenschappelijk programma georganiseerd rond het thema 'ritmestoornissen'. Dr. L. Dekker van het AMC gafeen prachtig overzicht over kamerritmestoornissen en met name de rol van de genetica bij veelvoorkomende kamerritmestoornissen, zoals primair kamerfibrilleren in het kader van het acute
myocardinfarct. Aansluitend gaf prof. dr. H.J.G.M. Crijns een inzichtelijk verhaal over de recente ontwikkelingen in de benadering van persisterend boezemfibrilleren. De onlangs gepresenteerde RACE-studie werd belicht en de implicaties voor de dagelijkse praktijk werden toegelicht. Mr. A. Kreule van de Nederlandse Vereniging van Artsen (VVAA) ging hierna in op de gang van zaken rond het toetreden tot een maatschap. Hij presenteerde diverse nuttige tips en inzichten in verschillende belangen. Vervolgens kwamen in de Algemene Ledenvergadering van de NVVC-Juniorkamer actuele thema's aan de orde, die de nabije toekomst van de cardioloog in opleiding gaan beinvloeden. Louis Bartels gafeen helder expose over de diagnosebehandelingscombinatie en de plannen rondom de goodwill. Martin van der Ent lichtte het tekort aan cardiologen toe en maakte de daarvoor genomen maatregelen bekend. Willem Agema gaf een toelichting op de plannen tot aanpassing van de opleiding en het instellen van aandachtsgebieden. Deze zaken werden
Netherlands Heart Journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
'Leldraad Cardlologle 2002' Krachten gebundeld In nieuw protocollenboek De protocollenboekjes van zowel Hans Bosker als Paul van Dijkman zijn een begrip in cardiologisch Nederland. Vorig jaar besloten zij hun krachten te bundelen in een gezamenlijke uitgave. Dat werd de 'Leidraad Cardiologie', waarvan onlangs de officiele presentatie plaatsvond (zie foto).
De auteurs Hans Bosker (midden) en Paul van Dijkman (rechts) krigen bet eerste exemplaar van 'Leidraad Cardiologie' aangeboden door Fred Berendsen, namens de sponsors Bristol-Myes Squibb en Sanofi-
Synthelabo.
Cardiologen, assistent-cardiologen, maar ook verpleegkundigen werken aan de hand van behandelingsprotocollen. Veel cardiologische afdelingen maken deze protocollen zelfofgebruiken een van de protocollenboekjes die de laatste jaren verschenen zijn. Hans Bosker en Paul van Dijkman zijn beiden auteur van zo'n boekje. Zij hebben hun eigen uitgave herzien en gebundeld tot een gezamen333
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nleuwsbrlef
lijk boekwerk. De Leidraad Cardiologie is een onmisbaar handboek voor eenieder die optimale zorg aan cardiologische patienten wil bieden.
worden. Het boekje zelfheeft overigens een handzaam formaat, waardoor het makkelijk mee te nemen is.
Voor de term 'leidraad' in de titel is bewust gekozen, omdat het boekje niet gezien moet worden als een bindend protocol, maar als een basis voor het ontwikkelen van protocollen op lokaal ni-
Cardiologie is een vak dat voortdurend verandering onderhevig is. In deze nieuwe uitgave van Bosker en Van Dijkman zijn dan ook de meest recente ontwikkelingen en inzichten in de cardiologie verwerkt. aan
veau. Vandaar ook dat de tekst via de website van de NVVC (www.cardiologie.nl)
geheel of gedeeltelijk gedownload kan
Wetenschappelijk Najaarscongres Nederlandse Vereniging voor Cardiologie 25-26 oktober 2002 in 'De Heerlickheijd van Ermelo' te Ermelo De abstracts voor het congres dienen uiterlijk woensdag 21 augustus 2002 digitaal op het NVVCbureau ontvangen te zijn. De abstractformulieren en de instructies kunt vinden op www.cardiologie.nl.
Jnlichtingen: [email protected] Het programma bestaat o.a. uit de volgende onderdelen: de Algemene Ledenvergadering, de bespreking van de richtlijnen atriumfibrilleren en hartrevalidatie, de Holland Hotline, de abstractsessies en posters, de Wenckebach-lecture en de uitreiking van de Parke-Davis Vasculaire Biologieprijs.
Op donderdagmiddag 24 oktober a.s. wordt er in samenwerking met de hoofdsponsor van het congres - Bristol-Myers Squibb - een symposium georganiseerd over de nieuwste inzichten op het gebied van
cardiovasculaire beeldvorming, gevolgd door een diner en de mogelijkheid tot overnachting. Dit congres is door de NVVC geaccrediteerd met 24 punten (incl. het satellietsymposium op donderdag 24 oktober 2002).
334
Nctherlands Heart Journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
Nederlandse Verenizging voor Cardiologie
Nieuwsbref
Praktische echocardlografle II: acute en chronische coronalre syndromen
thoracale echocardiografie. De cursus is beperkt tot 100 deelnemers en intekening zal plaatsvinden op volgorde van inschrijving en na overmaking van de inschrijfkosten van £ 25,-. Sluitingsdatum van de inschrijving is 1 augustus 2002.
Vrijdag 27 september 2002 Locatie: VU Medisch Centrum, hoofdingang ziekenhuis, De Boelelaan 1117, 1081 HV Amsterdam. De Werkgroep Echocardiografie van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie organiseert dit najaar de cursus 'Praktische echocardigrafie II' met als thema's: acute en chronische coronaire syndromen, speciaal bestemd voor de echolaboranten. Ook arts-assistenten cardiologie in opleiding en cardiologen die zelfitandige transthoracaal onderzoek doen, zijn van harte uitgenodigd. De cursus heeft een sterk praktisch karakter. Experts op deelgebieden binnen de klinische echocardiografie leveren hun deskundige bijdrage aan dit leerprogramma dat parallel is ontwikkeld aan de LOIcursus (bestemd voor de toekomstige
echolaborant). Wederom zal een entree(zonder consequenties) worden afgenomen aan het begin van de cursus. Deze wordt aan het einde herhaald, om zo het leereffect te kunnen tonen. Het ochtendprogramma bevat korte inleidende voordrachten met thema's rondom acute en chronische coronaire syndromen. Gedurende het middagprogramma worden deze thema's verder uitgewerkt in een drietal workshops, toets
waarbij een expert de data-acquisitie en -
analyse door middel van beeldmateriaal zal toelichten. Wij hopen u een leerzaam en praktisch programma aan te kunnen bieden, toegespitst op de hedendaagse trans-
Dr. 0. Kamp, cardioloog, namens de Werkgroep Echocardiografie.
Kandidaatleden Mw. N.RC. Telgt, cardioloog i.o., Catharina Ziekenhuis, te Eindhoven; Mw. A.A.O. Carty, cardioloog i.o., Universitair Medisch Centrum St. Radboud, te Nijmegen; H.J. Achterberg, cardioloog i.o., Medisch Centrum Rijnmond Zuid locatie Clara, te Rotterdam; Mw. CA. Brito de Castro, arts-assistent, Medisch Centrum Rijnmond Zuid, te Rotterdam.
Praktlsche echocardlografle 11
Programma 09.00 uur 09.15 uur 09.30 uur 10.00 uur 10.30 uur 10.45 uur 11.15 uur 11.45 uur 13.00 uur 15.45 uur 16.30 uur
Ontvangst in Collegezaal VU Medisch Centrum Entreetoets Rol van echocardiografie bij het hartnfarct Rol van echo bij (chronisch) coronair lijden Koffie-/theepauze Rol van stressecho bij de diagnostiek van coronair lijden Rol van contrastecho bij (verbeterde) bepaling van de linkerventrikelfimctie Lunch Workshops Afsluitende toets en evaluatie Sluiting
C. Peels W. Jaarsma 0. Kamp
P. van de Wouw
Workshops A: B: C:
Systolische en diastolische linkerventrikelfimctie Stressechocardiografie Contrastechocardiografie
Netherlands Heart Journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
F. ten Cate/J. Vletter L. Baur 0. Kamp
335
Begeleidingscommissie Hartinterventies Nederland
Nieuwsbrlef
Begeleldingscommissie Hartinterventies Nederland WachtllJstinventarlsatle PTCA en hartoperatles - pelidatum 20 mel 2002
Dr. K. T Koch, secretaris BHN, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam. Zikkshab
Voorpslde _ Jd PTCA In
AMC Amphia Antonius AZG AZM Catharina
EMC/Dijkzigt LUMC OLVG UMCN/Radboud UMCU VUMC
Weezenlanden
a
0.75 0.75 1.5 1 2.5 3 2 1.5 0.75 1.5 0.5 1.5 1.5
Mdae wachttld PTCA In m n 0.5 0.7 0.75 1 1.25 2.5 1 1 0.5 0.75 0.25 1.25 0.75
Totaal
Voorspelde wa-. bertoperal Inman AMC Amphia Antonius AZG AZM Catharina
EMC/Dijkzigt LUMC OLVG UMCN/Radboud UMCU VUMC
Weezenlanden Totaal
336
i.3 In 1 5.5 10 4.5 4 3 4.5 3 6 4 7
Aantal petlinte totaal >2 28 71 92 30 71 165 67 43 25 40 42 27 55 756
op do PTCA-wachlst n wn )3 maanden 0 0 3 1 0 0 0 0 15 1 22 2 0 1 0 0 0 0 2 0 0 0 0 1 0 0 44
Medi wachttd Aantal pa n op do harIpretesIn meanden- totmal ,'2 m daidn 4 0.5 70 1.25 12 111 2 340 184 3 84 48 1.5 108 73 3 200 69 37 1.5 96 3 48 39 3 30 178 2 173 23 2.3 2.5
101 229 1738
60 140 719
4
ltwa t mand 0 6 106 39 30 19 23 32 13 17
40 82 407
Netherlands Heart Journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
C;ardio4Vascula ir Ondcrwijs Instituut _
~
__E
;.AI
_IN.
_
VI 77!. W7
f
_
1-S
,_ "
777
Inspannlngsfyslologle en spiro-
diteit. Het doel van deze cursus is om de cardioloog en sportarts inzicht te geven
ergometrie
in:
Ergometrie en inspanningsfysiologie zijn jaren lang een grijze vlek geweest in het curriculum van de cardiologie. Door de toenemende incidentie en prevalentie van hartfalen aan de ene kant en de toenemende activiteit rond hartrevalidatie en de strijd ten inactiviteit aan de andere kant, geniet de spiro-ergometrie toenemende belangstelling. Spiro-ergometrisch onderzoek is een goed hulpmiddel bij het onderzoek naar etiologie van symptomen, evaluatie van een bepaalde behandeling en schatting van de vali-
Dr. H.R. Michels, cardioloog, directeur. Mw. N.M. Panhuyzen-Goedkoop, cardioloog,
co6rdinator. Mw. K.B. Schick, office manager.
1. Basale begrippen inspanningsfysiologie; 2. Indicaties en contra-indicaties van spiro-ergometrie; 3. Protocollen en normaalwaarden; 4. De waarde van spiro-ergometrie bij onderzoek naar dyspneu, moeheid en ritmestoornissen. Met behulp van casusbesprekingen wordt de theorie nader belicht. E
CVOI-bureau, Postbus 19192, 3501 DD
B. Pluim en J. Hoogsteen, cursusleiders.
Utrecht, tel.: 030-234 50 01. fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
Programma Inspannlngsfyslologle en spiro-ergometrle 27 september 2002, KNVB Sportcentrum te Zeist 09.00 uur 09.30 uur 09.40 uur 10.10 uur 10.40 uur 11.00 uur 11.45 uur 12.30 uur 13.30 uur 14.15 uur 15.00 uur 15.20 uur 16.00 uur 16.40 uur
Ontvangst en inschrijving Opening Inleiding inspanningsfysiologie Protocollen en normaalwaarden Koffie Cardiologische aspecten van de analyse dyspneu Pulmonologische aspecten van de analyse dyspneu Lunch De waarde van ergometrie bij detectie van ritmestoornissen Casus I Thee Casus II Casus III Nabespreking en afsluiting
Voorzitters: B. Pluim en J. Hoogsteen B. Pluim H. Keizer A. Hoogeveen P.J. Senden K Schipper
A.A.M. Wilde
J. Hoogsteen
Doeigroep: cardiologen, sportartsen, inspanningsfysiologen. NWC-accredltatle: 8 punten.
Aanmelding U kunt zich aanmelden door ondertekening van de eenmalige incassokaart voor een bedrag van C 140,-. Aanmelding geschiedt op volgorde van binnenkomst van het machtigingskaartje. Annuleren Tot 7 dagen van tevoren wordt E 25,- in rekening gebracht, daarna bent u het gehele bedrag verschuldigd.
Netherlands Heart Journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
337
Cardio Vsculair Onderwijs Instituut
P_
26 jaar Echo-avonden (2002-2003) Het programma voor de 26e Echoavonden reeks is er! Deze avonden worden nu voor de 26e keer georganiseerd; de opzet is bij velen van u bekend. Is het nog nuttig voor mij zult u zich nu wellicht afvragen. Natuurlijk is de echocardiografie het meest toegepaste beeldvormende onderzoek in de cardiologie en natuurlijk is het de meest bekende techniek. Maar, nieuwe toepassingen als weefsel Doppler en het daarvan afgeleide strain rate Doppler, myocardiale perfusie en 3D, ontwikkelen zich zo snel, dat er mogelijk een kloof gaat ontstaan tussen hen die deze ontwikkelingen op de voet volgen en hen die alleen de alledaagse routine gebruiken. Het voor u liggende
.~~~~~~~~~~~~~~W-mq C OI
programma probeert voor beide groepen iets te betekenen en daarmee de kloof tussen oud en nieuw te overbruggen. Het programmais mede opgesteld aan de hand van uw wensen, zoals die naar voren kwamen op het evaluatieformulier dat door u op de laatst gehouden echoavond is ingevuld. Als u kijkt naar de inhoud van het programma, herkent u de vaste thema avond
congenitale echocardiografie. Ookherkent u onderwerpen die wellicht recent aan de orde zijn geweest, maar deze worden door nieuwe sprekers op andere wijze belicht. Dit om u te tonen dat verschillende mensen op verschillende wijze met de echocardiografie bezig zijn. Uiteraard zullen op de avonden u veel echobeelden worden getoond omdat herkenning in dit vak een belangrijke rol speelt. Door uw kennis en achtergrond informatie te verdiepen, hopen wij uw plezier in uw vak te vergroten. Ik hoop u dan ook weer bij deze nieuwe reeds echoavonden te mogen verwelkomen. E B.J.M. Delemarre, cursusleider.
Programma 26 jaar Echo-avonden (2002-2003)
Programmacommissie: B.J.M. Delemarre, E. C. Cheriex, 0. Kamp, C.L.A. Reichert, P.A. van der Wouw 3 oktober 2002 14 november 2002 12 december 2002
9 januari 2003 6 februari 2003
13 maart 2003 10 april 2003 8 mei 2003
Inleiding TEE Acute hartziekten Contrast echocardiografie in acute hartziekten Complicaties na het hartinfarct
Mitralisklep stenose/insufficientie TEE voor mitralisklep reconstructie 3D echocardiografie Myocardiale perfussie Aangeboren klepafwijkingen De adolescent met een klepgebrek Tissue Doppler Stress echocardiografie Aorta en grote vaten Casuistiek
B.J.M. Delemarre C.L.A. Reichert F. Nijland E.C. Cheriex J.M. van Dantzig J.J. Bax/S.T. Somer M. Voormolen/B. Krenning P.A. van der Wouw N.J. Elzenga J.H. Romkes B.J.M. Delemarre D. Poldermans 0. Kamp J.P.M. Hamer/P.G. Pieper
Doelgroep Cardiologen (in opleiding), medisch specialisten met cardiologische belangstelling, echolaboranten, hartfitnctielaboranten. NVVC-accreditatle: 2 punten per avond. Aanmelding: U kunt zich aanmelden door ondertekening van de eenmalige incassokaart voor een bedrag van E 115,-.
Annuleren: Tot 7 dagen van tevoren wordt E 25,- in rekening gebracht, daarna bent u het gehele bedrag verschuldigd. 338
Ncthcrhands Hcart Journal, Volumc 10, Number 7/8, August 2002
Cardi oVasculair Onderwijs Instituut _
_
_
_
t_
*---
.
100.I
Fk 2_
Advanced Cardiac iJfe Support voor
verwacht wordt dat u de geboden literatuur beheerst en dat u de diverse vaardigheden van ACLS tijdens deze cursus leert middels simulatiescenario's, zodat u over ruime kennis en kunde beschikt als u er in de toekomst toch nog weer eens alleen voor staat. O
cardlologen l.o. Bij orientatie in Nederland is gebleken dat er maar weinig klinieken zijn die voor de (nieuwgekomen) arts-assistenten praktische ACLS (Advanced Cardiac Life Support) cursussen organiseren. Tijdens de diensten leert u het vak. Tijdens de diensten staat u er echter ookvaak alleen voor.
In deze hands-on CVOI cursus wordt de arts-assistenten cardiologie een voiledige raining ACLS aangeboden, waarbij
B. T.J. Meursing, cursusleider.
Programma Advanced Cardiac Ufe Support 121 oktober 2002, WAA to Utrecht 09.00 uur
Ontvangst en inschrijving
09.30 uur 09.40 uur 09.45 uur 10.10 uur 10.30 uur 10.55 uur 11.15 uur 11.35 uur 12.05 uur 12.25 uur 12.45 uur 13.30 uur 14.20 uur 15.10 uur 15.30 uur 16.20 uur 17.00 uur
Opening Huishoudelijke mededelingen Elementaire reanimatie Zuur-base-evenwicht Luchtweg en beademing Koffie Defibrillatie en pacing Toedieningswegen en medicatie Wat is de prognose? Werken in teamverband Lunch Praktische oefening op fantomen Praktische oefening op fantomen Thee Praktische oefening op fantomen Praktische oefening op fantomen Sluiting
Voorzitter: B.T.J. Meursing
Doelgroop Cardiologen in opleiding. NWC-accredtatle 8 punten.
Aanmelding Via uw opleider d.m.v.
het aanmeldingsformulier. De cursuskosten zijn £ 70,-. Een factuur wordt na afloop van de cursus naar het secretariaat Cardiologie van het ziekenhuis gestuurd.
Voor meer Informatle CVOI-bureau, Postbus 19192,3501 DD Utrecht, tel.: 030-234 5001, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected], Intemet: www.cvoi.org
Netherlands Heart Journal, Volumc 10, Number 7/8, August 2002
339
CardioVasculair Onderwijs lnstituut
Cursusprogramma CVOI Datum 27 september 2002
Inspanningsfysiologie KNVB Sportcentrum, Zeist le Echoavond Restaurant Hoog Brabant,
3 oktober 2002 11 oktober 2002
Accreditatie Cursusleider 8 punten J. Hoogsteen/B. Pluim
Titel/onderwerp/locatie
B.J.M. Delemarre
2 punten
B.T.J. Meursing
8 punten 8 punten
Utrecht
Acute Cardiac Life Support
VVAA, Utrecht 18 oktober 2002
OCC: congenitale cardiologie Gertrudis Kapel, Utrecht
B.J.M. Mulder
24-26 oktober 2002
Najaarscongres NVVC Congrescentrum De Heerlickheijd, Ermelo
Congrescommissie
7 november 2002
ECG-cursus Slot Zeist, Zeist
H.J.J. Wellens
8 punten
14 november 2002
2e Echoavond Restaurant Hoog Brabant,
B.J.M. Delemarre
2 punten
24 punten
Utrecht
22 november 2002
OCC: congenitale cardiologie Gertrudis Kapel, Utrecht
B.J.M. Mulder
8 punten
28 november 2002
Basisprincipes Echocardiografie Slot Zeist, Zeist
P.A. van der Wouw/ B.J.M. Delemarre
8 punten
3e Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht
B.J.M. Delemarre
2 punten
12 december 2002
Overige symposla/cursussen geaccrediteerd door de Nederlandse Vereniging voor Cardlologle
Titel/onderwerp/locatie
Cursusleider
Werken met modeme pacemakersystemen
H.J.G.M. Crijns
12 punten
H.J.J. Wellens
30 punten
12-13 septe mber 2002 NVIC Najaarssymposium Nationaal Sport Centrum Papendal, Arnhem
NVIC
15 punten
13-15 septe.mber 2002 Duursport en Cardiologie Hotel Seeduyn, Vlieland
J.H. Bennekers
9 punten
18-19 septe.mber 2002 Pacemakerpraktijk voor cardiologen i.o. Bilderberg Hotel 't Speulderbos, Garderen
I.M. van Gelder
16 punten
Datum 30-31
auguIstus
2002
Accreditatie
Duitsland 8-13 septennber 2002
27 september 2002
How to approach complex arrhythmias La Napoule, Frankrijk
Praktische elektrocardiografie II VUMedisch Centrum
28-29 septe.mber 2002 Rust in de boezems en orde in de kamers Kasteel Sint Gerlach
340
0.
Kamp
I.M. van Gelder
7 punten 8 punten
Netherlands Heart Jounal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
CardioVasculair Onderwijs Instituut
3-4 oktober 2002
Stamcellen om cardiovasculaire aandoeningen te genezen Medcon Europe Hotel The Grand, Amsterdam
30-31 oktober 2002
Pacemakerpraktijk voor cardiologen i.o. Bilderberg Hotel Kasteel 't Kerckebosch, Zeist
L.M. van Gelder
5 november 2002
Vascular and oncological radiology in perspective Instituut Academisch Ziekenhuis Groningen
Wenckebach Institute
8 punten
13 november 2002
9e Echoput Symposium. ACS: Initiele behandeling en secundaire preventie Restaurant De Echoput, Apeldoorn
L. Cozijnsen
3 punten
Selectieve darmdecontaminatie: een cursus voor de praktijk Nationaal Sport Centrum, Papendal, Arnhem
NVIC
7 punten
22 november 2002
5 punten 16 punten
Regels voor accredltatle van na- on bljscholing door de NWC/Commlssle Kwalltelt-CVOI Algemene bepalingen bij het indienen van accreditatieaanvragen 1. Aanmelding van een cursus/symposium dient ten minste twee maanden (datum binnenkomst CVOI) voor de geplande cursusdatum te geschieden bij de directeur van het CVOI. Voor werkgroepen en commissies van de NVVC en voor regionale cardiologenverenigingen wordt een aanvraagtermijn van een maand gehanteerd. 2. Aanmeldingsformulieren zijn te verkrijgen bij het CVOI-bureau; het verzoek tot accreditatie wordt pas in behandeling genomen na ontvangst van de volledig ingevulde formulieren. 3. Het aanmeldingsformulier dient vergezeld te gaan van het programma van de cursus/het symposium, een lijst van leden van de programmacommissie en de uitnodigingsbrief. 4. Tot goed gebruik behoort dat de uitnodigingsbrief op eigen briefpapier geschiedt en niet op briefpapier van de sponsor. 5. Het programma moet algemeen toegankelijk zijn voor elke in Nederland werkzame cardioloog (i.o.). D.w.z. individuele mailing aan alle Nederlandse cardiologen (i.o.) en/of tijdige publicatie in het tijdschrift Netherlands Heart Journal (voorheen: Cardiologie). 6. Het programma moet inhoudelijk van hoogstaand niveau zijn, gewaarborgd door een onafhankelijke programmacommissie. 7. Accreditatie geschiedt op basis van inhoud en is onafhankelijk van de wijze van organisatie en de aard van sponsoring. 8. Rondom voor- en najaarscongressen van de NVVC wordt een accreditatievrije periode in acht genomen. Dit betekent dat vanaf de maandag voorafgaande aan genoemde congressen tot en met de zondag erna geen accreditatie aan andere cursussen of congressen kan worden verleend. (Besluit Algemeen Bestuur NVVC, december 1999.)
Netherlands Heart journal, Volume 10, Number 7/8, August 2002
341
