Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief staat voor hart en vaten
Nleuws van de voorzltter Namens het Bestuur van de NVVC en de medewerkers van het NVVC-bureau wil ik u allen allereerst een heel gezond en gelukkig 2005 toewensen. Het jaar 2004 is in vele opzichten een turbulent jaar geweest, niet alleen nationaal en intemationaal, maar ook voor de NVVC was het een bewogen jaar. Wij vierden in april het 70-jarig bestaan van de vereniging en het 40-jarig bestaan van de Nederlandse Hartstichting. In dezelfde periode ontstond er echter een crisis binnen de Nederlandse Hartstichting, hetgeen vervolgens helaas geleid heeft tot de vervroegde pensionering van de medisch directeur en een reorganisatie binnen de NHS. In overleg met de Stichtingsraad vindt er een (her)orientering op de primaire taken en de structuur van de Hartstichting plaats. Onlangs werd de heer G. van der Velde benoemd tot voorzitter van de NHS.
Tijdens het Najaarscongres werd de richtlijn Interventiecardiologie door de Algemene Ledenvergadering aangenomen, hetgeen zeker als een positieve ontwikkeling beschouwd mag worden. De contacten met het ministerie van VWS zijn in 2004 verder uitgebouwd en een belangrijk onderwerp van gesprek blijft de Plavixkwestie. In diverse gesprekken met niet alleen het ministerie, maar ook de zorgverzekeraars is getracht e.e.a. naar tevredenheid op te lossen, hetgeen op dit moment echter nog niet het geval is. In 2005 zal het bestuur zich hier wederom in verdiepen en trachten met de diverse betrokken instanties tot een bevredigende oplossing te komen. Middels onze website zult u op de hoogte gehouden worden van alle actuele ontwikkelingen op dit gebied en uiteraard treft u ook andere voor u van belang zijnde berichtgeving op deze website aan
NWC-bestuur Prof. dr. E.E. van der Wall, voorzitter. Dr. W. Jaarsma, vice-voorzitter. Dr. R.F. Visser, secretaris. W.M. Muijs van de Moer, thesaurier. NWC-bureau Mw. A. Veen-van Eck, directeur. Postbus 19192, 3501 DD Utrecht. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
Twente en Oost-Achterhoek voorzien van de topklinische voorzieningen hartchirurgie en interventiecardiologie. Op 22 januari 2005 zal er een symposium plaatsvinden ter gelegenheid van de officiele opening van het Hartcentrum Twente.
Tot 1 januari 2005 werd het Netherlands Heart Journal en de website www. cardiologie.nl uitgegeven door de firma Mediselect uit Leusden. Zoals tijdens het Najaarscongres reeds werd aangekondigd heeft Mediselect zijn activiteiten voor het tijdschrift en de website overgedragen aan de firma Bohn Stafleu van Loghum te Houten. Er is inmiddels een intentie-overeenkomst ondertekend, waarin een aantal voorwaarden worden genoemd waaronder de samenwerking plaats zal moeten vinden (eigendomsrecht, frequentie, omvang en distributie van NHJ e.d.). Definitieve contractafspraken met BSL zullen op korte termijn volgen. Het NVVC-bestuur ziet met vertrouwen de samenwerking met BSL tegemoet. Positief is de opname van het Netherlands Heart Journal in EMBASE (Elsevier's Biographic Databases), hetgeen een bevestiging is van de kwaliteit en het belang van ons tijdschrift. De volgende stap is nu te streven naar PubMed indexering.
Op 1 december 2004 heeft de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport goedkeuring verleend aan het kaderbesluit van het Centraal College Medische Specialisten, houdende de algemene eisen voor de opleiding, registratie en herregistratie van medisch specialisten en voor de erkenning van opleiders, plaatsvervangend opleiders, stageopleiders en opleidingsinrichtingen. In het kort behelst het Kaderbesluit CCMS de volgende veranderingen: * nieuw is de overkoepelende term aios (arts(en) in opleiding tot specialist); * nieuw is de Commissie voor Geschillen voor opleidingskwesties; * modemere benadering van de opleiding uitgaande van competentiegericht onderwijs en het hanteren van een portfolio; * nieuwe benadering van erkenning als opleider of opleidingsinrichting; * kwalitatieve herregistratie eisen voor medisch specialisten van 40 uur geaccrediteerde deskundigheidsbevordering per jaar; * gelijkstelling van de kwantitatieve herregistratie eisen voor alle specialismen naar 16 uur patientgebonden zorgverlening per week; * individueel scholingsprogramma voor herintreders, specialisten die met aan de herregistratie-eisen voldoen en voor in het buitenland opgeleide specialisten. Dit besluit zal samen met de 27 specifieke besluiten van CCMS (per specialisme) worden gepubliceerd in de Staatscourant en op de website van de KNMG www.knmg.nl/ore. Het besluit is op I januari 2005 in werking getreden.
Sinds september 2004 is het Thoraxcentrum Twente in Enschede een feit. Na jaren van voorbereiding is de regio
Samenstelling Dagelijks Bestuur Het NVVC-Bestuur zal de Algemene Ledenvergadering, bijeen op 22 april
Redactie Nieuwsbrief Mw. A. Veen-van Eck, co6rdinatie. Dr. R.F. Visser, DB-zaken. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
(DBC-systematiek, richtlijnontwikkeling etc.).
Nethcrlands Heart Journal, Volume 13, Numbcr 1, January 2005
31
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief staat voor hart en vaten
2005, voorstellen om met ingang van die datum tot opvolger van collega W. Jaarsma in de functie van inkomend voorzitter van de NVVC te benoemen: H.J.G.M. Crijns, als cardioloog en hoofd van de afdeling Cardiologie verbonden aan het Academisch Ziekenhuis Maastricht. Collega Crijns heeft zich enige tijd geleden, na te zijn benaderd door het Bestuur, bereid verklaard de functie van inkomend voorzitter (2005-2007) op zich te nemen, implicerend het voorzitterschap in de periode 2007-2009. Deze voorgestelde benoeming heeft de instemming van alle afdelingshoofden Cardiologie in de academische centra. Op dit moment is het nog niet duidelijk of MA. Quarles van Ufford tijdens het Voorjaarscongres dermate hersteld zal zijn dat hij aisnog de functie van secretaris van R.F. Visser over zal kunnen nemen. Uiteraard wenst het NVVC-bestuur hem een spoedig herstel toe.
Uitbreiding NWC-bureau Per 1 november 2004 heeft er op het NVVC-bureau in Utrecht een uitbreiding plaatsgevonden in de personele bezetting. Op die datum is Menno van der Blonk in dienst getreden als secretarieel medewerker. Hij zal samen met de vaste krachten Sermin Batman (secretaresse) en Annemieke Veen-van Eck (directeur) het hoofd gaan bieden aan de grote hoeveelheid werkzaamheden die het bureau te verwerken
krijgt. Zowel nationaal als intemationaal blijkt menigeen zijn weg naar het NVVC-bureau te kunnen vinden en ook de in hoog tempo voortschrijdende wetenschappelijke ontwikkelingen vragen veel aandacht van bestuur en bureaumedewerkers. We hebben er het volste vertrouwen in dat met deze personele uitbreiding het NVVCbureau zich nog meer zal ontwikkelen als een centraal punt voor onderlinge communicatie en beleidsvoorbereiding voor zowel het bestuur als de beroepsgroep. 32
Personalia Per 1 januari 2005 is J.C.A. Hoorntje, cardioloog in de Isala Klinieken te Zwolle, benoemd tot voorzitter van het Centraal College van Medisch Specialisten. Op donderdag 23 december jl. ontving CA.P.L. Ascoop uit handen van de burgemeester van de gemeente De Bilt de Koninklijke Onderscheiding Officier van Oranje Nassau. Ascoop is onderscheiden op grond van zijn beroepsmatige en daarmee gerelateerde activiteiten op het terrein van de cardiologie. Hij kan worden beschouwd als een van de vernieuwers in de ontwikkeling van de cardiologie, zowel in het Sint Antonius Ziekenhuis als daarbuiten. Hij leverde een belangrijke bijdrage aan de verbetering van de diagnostiek van ziekte en kransslagaderen van het hart. Eind 2004 werden twee in het AMC werkzame cardiologen benoemd tot hoogleraar. Onze felicitaties gaan uit naar: * Mevr. B.J.M. Mulder die op 18 november 2004 werd benoemd tot hoogleraar Congenitale Cardiologie bij Volwassenen en naar * RJ.G. Peters, die op 24 december 2004 werd benoemd tot hoogleraar Klinische Cardiologie, in het bijzonder de preventie en behandeling van atherosclerose. Op 14 januari 2005 vond bovendien de inauguratie van A.E.R Arnold plaats als hoogleraar aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en op 15 april 2005 zal er een symposium plaatsvinden in verband met de benoeming van PAF.M. Doevendans als hoogleraar in de translationele cardiologie. Allen gelukgewenst. Ernst E. van der Wall
CardIologie In hot AMC to
Amsterdam In deze rubriek worden de diverse opleidingsklinieken Cardiologie in NederNethcrIand
land aan het woord gelaten. Het afgelopen jaar zijn de meeste klinieken al aan de beurt geweest. Wat opvalt, is dat de gemiddelde weekindeling en het niveau van de opleiding in essentie overal gelijk zijn. In de hoofdstad van het land zijn drie A-opleidingsklinieken gevestigd voor de cardiologie. Deze keer een benicht uit het Academisch Medisch Centrum (AMC), gelieerd aan de Universiteit van Amsterdam. Het beeldwordt geschetstvanuit een andere invalshoek, namelijk aan de hand van belangrijke en minder belangrijke feiten. Hoewelwe natuurlijknietvergeten dat het primair om klinische zorg gaat! In Nederland is het AMC in het algemeen koploper qua wetenschappelijke 'output' gemeten naar 'citation-index' In 2003 werden door de afdeling Cardiologie in totaal 117 artikelen gepubliceerd en werden met succes acht proefschriften verdedigd (waarvan een cum laude, en twee prijswinnaars!). In diverse klinische disciplines wordt onder leiding van stafleden wetenschappelijk onderzoek gedaan door zo'n twintig artsonderzoekers en vele studenten. Grote projecten zijn onder andere de ICTUSstudie en CONCOR Daarnaast zijn er belangrijke projecten bij de experimen-
tele cardiologie, anatomie/embryologie, klinische genetica en medische fysica. Al deze onderzoeksscholen zijn verenigd in het CRIA (Cardiovascular Research Institute Amsterdam). De ochtendrapporten worden mede gebruikt om tot een symbiose te komen van preklinisch onderzoek en klinisch werk. De productiecifers in de cardiologie
zijn aanzienlijk gegroeid
Er is de laatste jaren een duidelijke toename te zien in het aantal patientcontacten. Van oudsher beschikt het ziekenhuis van de Universiteit van Amsterdam natuurlijk over een Eerste Harthulp, een aparte afdeling met vijf presentatieruimtes. Per jaar worden daar nu bijna 3000 patienten gezien. Daarnaast herbergen de 15 CCU-bedden per jaar zo'n 1500 patienten en is er een
Heart Journal, Volume 13, Number 1, January 2005
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief staat voor hart en vaten
evidente toename in het aantal PTCA's en ICD-implantaties. Dit alles heeft natuurlijk organisatorische consequenties. Zo is bijvoorbeeld het aantal hartkatheterisatiekamers uitgebreid. Voor assistenten heeft een en ander er recentelijk toe geleid dat de avond- en weekenddiensten een dubbele bezetting hebben gekregen. Hoewel dat een extra belasting is voor het rooster, mag verwacht worden dat de dienst minder hectisch wordt en er dus meer tijd is voor patientenzorg en opleiding. Een rjk verleden als basis voor het heden De opleiding cardiologie in Amsterdam kent een rijke geschiedenis: de opleiders waren achtereenvolgens prof. Durrer, prof. Dunning en prof. Lie. Daarnaast waren in het nabije verleden ook prof. Wellens (begin jaren zeventig; hartritmestoornissen), prof. Jansse (experimentele cardiologie) en prof. Becker (cardiovasculaire pathologie) belangrijkvoor de ontwikkeling van de afdeling en opleiding. De huidige opleiders zijn prof. dr. A.A.W. Wilde, prof. dr. J.J. Piek en mevr. dr. RB.A. van den Brink. Organisatorisch is de kliniek tegenwoordig onderverdeeld in een cluster acute hartziekten (Hartbewaking, Eerste Harthulp, Interventiecardiologie) en chronische hartziekten (Verpleegafdeling, Polilkiniek, Congenitale cardiologie, Echocardiografie en Elektrofysiologie). De cardiologie wordt op hoog niveau in de breedste zin bedreven. Zo zijn er vier moderne hartkatheterisatiekamers waar interventiecardiologie en elektrofysiologie plaatsvindt. Voorts is er veel expertise op het gebied van 'cardiac imaging' (echocardiografie, nucleaire cardiologie en MRI), congenitale cardiologie, het acuut coronaire syndroom, hartfalen, cardiovasculaire preventie en reanimaties. Een sterk aspect is de goede verstandhouding met de preklinische disciplines en aanpalende specialismen. Dit komt zowel de patientenzorg als het wetenschappelijk milieu ten goede. De ochtendrapporten worden gebruikt voor
het bespreken van nieuwe patienten en cursorisch onderwijs door 'experts-inthe-field' uit eigen huis. Het AMC is qua oppervlakte het grootste ziekenhuis van Europa Een prachtige titel, die vooral impliceert dat de assistenten vele kilometers per dag maken, zoals onlangs gemeten is met een podometer! Door deze grote afstanden is de kans aanwezig dat we wel eens langs elkaar heen leven. Gelukkig bieden de mogelijkheden van de stad Amsterdam hier goed tegenwicht aan!
Steven Chamuleau, arts-assistent cardiologie in hetAMC Amsterdam
Telecardlologle-project In de RlJnmond
In de Rijnmond ziekenhuizen loopt het onderdeel van het telecardiologie (ABC4care) project voorspoedig. Dit project maakt het mogelijk de patientengegevens naar een of meerdere klinieken in de regio te sturen, waaronder ook de angiobeelden en echobeelden. De kwaliteit van de streamingbeelden is 98% van een CD-ROM kwaliteit. Een diagnose-overzicht, parameters van lichamelijk onderzoek en lab en ECG behoren hier ook toe, evenals medicatie. Met name voor het overleg voor PTCA en CABG en voor spoedopnames 's nachts is hiermee een efficiency-slag te maken. De streamingbeelden zijn per december 2004 werkelijkheid geworden. De overige onderdelen volgen in het eerste kwartaal 2005. Aangezien dit project door middel van subsidie van VWS is ontwikkeld, kunnen straks andere regio's gratis gebruik gaan maken van de ontwikkelde software. Voor de verbindingen (ADSL) en onderhoudskosten moet uiteraard wel betaald worden. Dit project loopt onder auspicien van de
NVVC.
Netherlands Heart Journal, Volume 13, Number 1, January 2005
W.M. Muijs van der Moer
'Voorkomen van disfunctioneren' Tijdens de Algemene Ledenvergadering op 29 oktober 2004 werd het reglement 'Voorkomen van disfunctioneren' door de aanwezige leden aangenomen. De Commissie Kwaliteit bewaakt en bevordert de kwaliteit van de cardiologen in Nederland. Zij doet dit onder andere door opstellen/vertalen en toegankelijk maken van richtlijnen, accreditatie van na- en bijscholing en door middel van visitatie. Bij visitatie wordt met name gelet op (naast vakinhoudelijke kwaliteit) een aantal vaardigheden: communicatie, organisatie en attitude, daar tekortkomingen op deze vlakken de kwaliteit van de cardiologische zorg kunnen schaden. Herregistratie door de MSRC zal mede affiankelijk zijn van het resultaat van de visitatie. De Commissie Kwaliteit kent naast een professionele verantwoordelijkheid ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Indien bij visitatie door de visitatiecommissie ad hoc een of meerdere cardiologen, of mogelijk de gehele maatschap als tekortschietend/onvoldoende (bovengenoemde vaardigheden) wordt gekwalificeerd, volgt hervisitatie na een jaar ter controle op de gegeven zwaarwegende adviezen en herbeoordeling op de tekortschietende aspecten. Tevens wordt het Algemeen Bestuur (AB) van de NVVC geinformeerd. In principe geschiedt hervisitatie door andere visiteurs - bij voorkeur leden van de Commissie Kwaliteit - dan de oorspronkelijke (tot hervisitatie geleid hebbende) visiteurs. Indien deze hervisitatie wederom als onvoldoende wordt beoordeeld, is het oordeel immers gestoeld op de mening van twee aparte visitatiecommissies ad hoc (minimaal 4 personen), daarmee de onafhankelijkheid van het oordeel onderstrepend. Een dergelijke zorgvuldigheid is vereist en gaat vooraf aan adviezen/ actie van het AB. Bij onvoldoende beoordeling bij hervisitatie zal/zullen betreffende cardio-
33
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief staat voor hart en vaten
lo(o)g(en) uitgenodigd worden op het NVVC-bureau voor een onderhoud met een delegatie van het AB (op advies van de Commissie Kwaliteit). Indien naar mening van het AB er sprake is van: a. Inhoudelijke/vakdeskundige tekortkomingen, dan zal een bij- en nascholingstraject worden voorgesteld. b. Management/logistiek tekortkomingen, kan een coilega-specialist gevraagd worden hierbij te helpen. c. Intrapersoonlijke problemen/tekortkomingen, dan zal een traject van persoonlijke begeleiding worden voorgesteld door een organisatie/ adviesbureau (persoonlijke coaching). d. Interpersoonlijke problemen/tekortkomingen, dan zal een traject van
groepsbegeleiding worden voorgesteld door het organisatie/adviesbureau (groepscoaching) De kosten van de trajecten a,b, c en d vallen onder de verantwoordelijkheid van de betrokken specialist(en), mogelijk samen met het ziekenhuis. Na gesprekken tussen betreffende cardiolo(o)g(en) en bestuur zal een tweede hervisitatie na een jaar volgen, wederom - indien mogelijk - door een andere visitatiecommissie. Indien wederom een negatiefoordeel wordt gerapporteerd aan het bestuur, kan het bestuur - na hemieuwd gesprek met de betrokkene(n) besluiten betreffende cardiolo(o)gen het lidmaatschap van de NVVC te ontzeggen. Deze beslissing zal door het AB worden
gepubliceerd in het verenigingstijdschrift, zal worden gemeld aan de medische staf en directie van het betreffende ziekenhuis/instelling. Op grond van bovenstaand reglement kan het bestuur van de NVVC besluiten betreffende lid/leden niet meer
te visiteren. De wet noemt visitatie een van de voorwaarden voor herregistratie door MSRC. De bovenvermelde zorgvuldigheidsprocedure doorlopen hebbende, acht de NVVC onthouding van verdere visitatie, naast royement een passende maatregel. Namens de Commissie Kwaliteit, PE Polak, voorzitter
WETENSCHAPPELIJ VOORJAARSCONGRES NEDERLANDSE VERENIGING VOOR CARlIOLOGIE in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie en de Nederlandse Hartfunctievereniging 21 en 22 april 2005 in Hotel Okura te Amsterdam De abstracts voor het congres dienen uiterlijk woensdag 16 februari 2005 op het NVVC-bureau ontvangen te zijn.
Donderdagochtend 21 april a.s. staat in het teken van de cardiomyopathie. 's Middags gevolgd door wetenschappelijke parallelsessies, een workshop over casus en guidelines, gevolgd door een diner en mogelijkheid tot ovemachting. Bovendien zal de Nederlandse Hartfinctievereniging op deze dag haar jaarlijkse Voorjaarscongres op dezelfde locatie organiseren. Op vrijdag 22 april a.s. zal er naast de Algemene Ledenvergadering en de uitreiking van de Einthoven Dissertatie-prijzen een programma worden opgesteld in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie. Details over de exacte programma-inhoud van het Voorjaarscongres, aismede de abstractformulieren kunt u vinden op de website www.cardiologie.nl
34
Netherlands Heart Journal, Volume 13, Number 1, January 2005
Begeleidingsco mmissie
Hartinterventies Nederland
Nieuwsbrief staat voor hort en vaten
Begeleldlngscommlssle Hartinterventles Nederland Wachtlljstlnventarsatle PTCA en hartoperatles - pelidatum 18 oktober 2004 Dr. K. T Koch, secretaris BHN, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Ziekenhuls AMC Amphia Antonius AZG AZM Catharina Erasmus MC Leyenburg LUMC MCA MCL MCRZ OLVG UMCN UMCU VUMC Weezenlanden Totaal
Ziekenhuls AMC Amphia Antonius AZG AZM Catharina Erasmus MC
Leyenburg LUMC MCL OLVG UMCN UMCU VUMC
Weezenlanden Totaal
Voorsplde wachttUd PTCA In maanden 0.9 0.7 0.3 0.5 1.1 0.7 0.7 0.5 0.5 0.5 0.7 0.2 0.2 0.5 0.2 1.4 n.v.t.
Voorspelde wachttlJd hartoperatles In maanden
Medlane wachttjd PTCA In maanden 0.9 0.6 0.5 0.5 0.9 0.7 0.2 0.2 0.3 0.2 0.5 0.2 0.1 0.5 0.2 0.7 n.v.t.
Aantal patlenten op de PTCA-wachtlljst totaal >2 maanden >3 maanden 60 0 0 4 2 68 0 0 58 8 0 0 33 0 0 0 64 1 0 0 20 0 0 18 22 0 0 0 10 0 0 0 25 0 0 6 0 0 10 31 6 54 493
0 0 4 9
0 0 4 6
Aantal patlenten op de hartoperatl.-wachtllJst Mediane wachttlJd hartoperatles In maanden totaal >2 maanden >3 maanden
1.8 3.0 5.5 3.0 3.0
0.4 1.4 3.5 1.0 1.1
51 178 387 40 72
0 62 243 9 17
0 18 149 7 2
4.0 1.6 6.0 0.3 1.0 4.0 3.0 4.5 6.0 n.v.t.
1.5 1.1 2.0 0.5 1.0 2.0 2.0 2.5 2.2 n.v.t.
73 82 100 26
32 18
21
70
59
1 0
1 0 24
Netherlands Heart Journal, Volume 13, Number 1, January 2005
48 118 90 135 182 1582
53 42 82 105 734
7
18 67 60 433
35
Nieuwsbrief staat voor hart en vaten
Nleuws van de voorzltter Namens het Bestuur van de NVVC en de medewerkers van het NVVC-bureau wil ik u allen allereerst een heel gezond en gelukkig 2005 toewensen. Het jaar 2004 is in vele opzichten een turbulent jaar geweest, niet alleen nationaal en intemationaal, maar ook voor de NVVC was het een bewogen jaar. Wij vierden in april het 70-jarig bestaan van de vereniging en het 40-jarig bestaan van de Nederlandse Hartstichting. In dezelfde periode ontstond er echter een crisis binnen de Nederlandse Hartstichting, hetgeen vervolgens helaas geleid heeft tot de vervroegde pensionering van de medisch directeur en een reorganisatie binnen de NHS. In overleg met de Stichtingsraad vindt er een (her)orientering op de primaire taken en de structuur van de Hartstichting plaats. Onlangs werd de heer G. van der Velde benoemd tot voorzitter van de NHS.
Tijdens het Najaarscongres werd de richtlijn Interventiecardiologie door de Algemene Ledenvergadering aangenomen, hetgeen zeker als een positieve ontwikkeling beschouwd mag worden. De contacten met het ministerie van VWS zijn in 2004 verder uitgebouwd en een belangrijk onderwerp van gesprek blijft de Plavixkwestie. In diverse gesprekken met niet alleen het ministerie, maar ook de zorgverzekeraars is getracht e.e.a. naar tevredenheid op te lossen, hetgeen op dit moment echter nog niet het geval is. In 2005 zal het bestuur zich hier wederom in verdiepen en trachten met de diverse betrokken instanties tot een bevredigende oplossing te komen. Middels onze website zult u op de hoogte gehouden worden van alle actuele ontwikkelingen op dit gebied en uiteraard treft u ook andere voor u van belang zijnde berichtgeving op deze website aan
NWC-bestuur Prof. dr. E.E. van der Wall, voorzitter. Dr. W. Jaarsma, vice-voorzitter. Dr. R.F. Visser, secretaris. W.M. Muijs van de Moer, thesaurier. NWC-bureau Mw. A. Veen-van Eck, directeur. Postbus 19192, 3501 DD Utrecht. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
Twente en Oost-Achterhoek voorzien van de topklinische voorzieningen hartchirurgie en interventiecardiologie. Op 22 januari 2005 zal er een symposium plaatsvinden ter gelegenheid van de officiele opening van het Hartcentrum Twente.
Tot 1 januari 2005 werd het Netherlands Heart Journal en de website www. cardiologie.nl uitgegeven door de firma Mediselect uit Leusden. Zoals tijdens het Najaarscongres reeds werd aangekondigd heeft Mediselect zijn activiteiten voor het tijdschrift en de website overgedragen aan de firma Bohn Stafleu van Loghum te Houten. Er is inmiddels een intentie-overeenkomst ondertekend, waarin een aantal voorwaarden worden genoemd waaronder de samenwerking plaats zal moeten vinden (eigendomsrecht, frequentie, omvang en distributie van NHJ e.d.). Definitieve contractafspraken met BSL zullen op korte termijn volgen. Het NVVC-bestuur ziet met vertrouwen de samenwerking met BSL tegemoet. Positief is de opname van het Netherlands Heart Journal in EMBASE (Elsevier's Biographic Databases), hetgeen een bevestiging is van de kwaliteit en het belang van ons tijdschrift. De volgende stap is nu te streven naar PubMed indexering.
Op 1 december 2004 heeft de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport goedkeuring verleend aan het kaderbesluit van het Centraal College Medische Specialisten, houdende de algemene eisen voor de opleiding, registratie en herregistratie van medisch specialisten en voor de erkenning van opleiders, plaatsvervangend opleiders, stageopleiders en opleidingsinrichtingen. In het kort behelst het Kaderbesluit CCMS de volgende veranderingen: * nieuw is de overkoepelende term aios (arts(en) in opleiding tot specialist); * nieuw is de Commissie voor Geschillen voor opleidingskwesties; * modemere benadering van de opleiding uitgaande van competentiegericht onderwijs en het hanteren van een portfolio; * nieuwe benadering van erkenning als opleider of opleidingsinrichting; * kwalitatieve herregistratie eisen voor medisch specialisten van 40 uur geaccrediteerde deskundigheidsbevordering per jaar; * gelijkstelling van de kwantitatieve herregistratie eisen voor alle specialismen naar 16 uur patientgebonden zorgverlening per week; * individueel scholingsprogramma voor herintreders, specialisten die met aan de herregistratie-eisen voldoen en voor in het buitenland opgeleide specialisten. Dit besluit zal samen met de 27 specifieke besluiten van CCMS (per specialisme) worden gepubliceerd in de Staatscourant en op de website van de KNMG www.knmg.nl/ore. Het besluit is op I januari 2005 in werking getreden.
Sinds september 2004 is het Thoraxcentrum Twente in Enschede een feit. Na jaren van voorbereiding is de regio
Samenstelling Dagelijks Bestuur Het NVVC-Bestuur zal de Algemene Ledenvergadering, bijeen op 22 april
Redactie Nieuwsbrief Mw. A. Veen-van Eck, co6rdinatie. Dr. R.F. Visser, DB-zaken. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
(DBC-systematiek, richtlijnontwikkeling etc.).
Nethcrlands Heart Journal, Volume 13, Numbcr 1, January 2005
31
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief staat voor hart en vaten
2005, voorstellen om met ingang van die datum tot opvolger van collega W. Jaarsma in de functie van inkomend voorzitter van de NVVC te benoemen: H.J.G.M. Crijns, als cardioloog en hoofd van de afdeling Cardiologie verbonden aan het Academisch Ziekenhuis Maastricht. Collega Crijns heeft zich enige tijd geleden, na te zijn benaderd door het Bestuur, bereid verklaard de functie van inkomend voorzitter (2005-2007) op zich te nemen, implicerend het voorzitterschap in de periode 2007-2009. Deze voorgestelde benoeming heeft de instemming van alle afdelingshoofden Cardiologie in de academische centra. Op dit moment is het nog niet duidelijk of MA. Quarles van Ufford tijdens het Voorjaarscongres dermate hersteld zal zijn dat hij aisnog de functie van secretaris van R.F. Visser over zal kunnen nemen. Uiteraard wenst het NVVC-bestuur hem een spoedig herstel toe.
Uitbreiding NWC-bureau Per 1 november 2004 heeft er op het NVVC-bureau in Utrecht een uitbreiding plaatsgevonden in de personele bezetting. Op die datum is Menno van der Blonk in dienst getreden als secretarieel medewerker. Hij zal samen met de vaste krachten Sermin Batman (secretaresse) en Annemieke Veen-van Eck (directeur) het hoofd gaan bieden aan de grote hoeveelheid werkzaamheden die het bureau te verwerken
krijgt. Zowel nationaal als intemationaal blijkt menigeen zijn weg naar het NVVC-bureau te kunnen vinden en ook de in hoog tempo voortschrijdende wetenschappelijke ontwikkelingen vragen veel aandacht van bestuur en bureaumedewerkers. We hebben er het volste vertrouwen in dat met deze personele uitbreiding het NVVCbureau zich nog meer zal ontwikkelen als een centraal punt voor onderlinge communicatie en beleidsvoorbereiding voor zowel het bestuur als de beroepsgroep. 32
Personalia Per 1 januari 2005 is J.C.A. Hoorntje, cardioloog in de Isala Klinieken te Zwolle, benoemd tot voorzitter van het Centraal College van Medisch Specialisten. Op donderdag 23 december jl. ontving CA.P.L. Ascoop uit handen van de burgemeester van de gemeente De Bilt de Koninklijke Onderscheiding Officier van Oranje Nassau. Ascoop is onderscheiden op grond van zijn beroepsmatige en daarmee gerelateerde activiteiten op het terrein van de cardiologie. Hij kan worden beschouwd als een van de vernieuwers in de ontwikkeling van de cardiologie, zowel in het Sint Antonius Ziekenhuis als daarbuiten. Hij leverde een belangrijke bijdrage aan de verbetering van de diagnostiek van ziekte en kransslagaderen van het hart. Eind 2004 werden twee in het AMC werkzame cardiologen benoemd tot hoogleraar. Onze felicitaties gaan uit naar: * Mevr. B.J.M. Mulder die op 18 november 2004 werd benoemd tot hoogleraar Congenitale Cardiologie bij Volwassenen en naar * RJ.G. Peters, die op 24 december 2004 werd benoemd tot hoogleraar Klinische Cardiologie, in het bijzonder de preventie en behandeling van atherosclerose. Op 14 januari 2005 vond bovendien de inauguratie van A.E.R Arnold plaats als hoogleraar aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en op 15 april 2005 zal er een symposium plaatsvinden in verband met de benoeming van PAF.M. Doevendans als hoogleraar in de translationele cardiologie. Allen gelukgewenst. Ernst E. van der Wall
CardIologie In hot AMC to
Amsterdam In deze rubriek worden de diverse opleidingsklinieken Cardiologie in NederNethcrIand
land aan het woord gelaten. Het afgelopen jaar zijn de meeste klinieken al aan de beurt geweest. Wat opvalt, is dat de gemiddelde weekindeling en het niveau van de opleiding in essentie overal gelijk zijn. In de hoofdstad van het land zijn drie A-opleidingsklinieken gevestigd voor de cardiologie. Deze keer een benicht uit het Academisch Medisch Centrum (AMC), gelieerd aan de Universiteit van Amsterdam. Het beeldwordt geschetstvanuit een andere invalshoek, namelijk aan de hand van belangrijke en minder belangrijke feiten. Hoewelwe natuurlijknietvergeten dat het primair om klinische zorg gaat! In Nederland is het AMC in het algemeen koploper qua wetenschappelijke 'output' gemeten naar 'citation-index' In 2003 werden door de afdeling Cardiologie in totaal 117 artikelen gepubliceerd en werden met succes acht proefschriften verdedigd (waarvan een cum laude, en twee prijswinnaars!). In diverse klinische disciplines wordt onder leiding van stafleden wetenschappelijk onderzoek gedaan door zo'n twintig artsonderzoekers en vele studenten. Grote projecten zijn onder andere de ICTUSstudie en CONCOR Daarnaast zijn er belangrijke projecten bij de experimen-
tele cardiologie, anatomie/embryologie, klinische genetica en medische fysica. Al deze onderzoeksscholen zijn verenigd in het CRIA (Cardiovascular Research Institute Amsterdam). De ochtendrapporten worden mede gebruikt om tot een symbiose te komen van preklinisch onderzoek en klinisch werk. De productiecifers in de cardiologie
zijn aanzienlijk gegroeid
Er is de laatste jaren een duidelijke toename te zien in het aantal patientcontacten. Van oudsher beschikt het ziekenhuis van de Universiteit van Amsterdam natuurlijk over een Eerste Harthulp, een aparte afdeling met vijf presentatieruimtes. Per jaar worden daar nu bijna 3000 patienten gezien. Daarnaast herbergen de 15 CCU-bedden per jaar zo'n 1500 patienten en is er een
Heart Journal, Volume 13, Number 1, January 2005
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief staat voor hart en vaten
evidente toename in het aantal PTCA's en ICD-implantaties. Dit alles heeft natuurlijk organisatorische consequenties. Zo is bijvoorbeeld het aantal hartkatheterisatiekamers uitgebreid. Voor assistenten heeft een en ander er recentelijk toe geleid dat de avond- en weekenddiensten een dubbele bezetting hebben gekregen. Hoewel dat een extra belasting is voor het rooster, mag verwacht worden dat de dienst minder hectisch wordt en er dus meer tijd is voor patientenzorg en opleiding. Een rjk verleden als basis voor het heden De opleiding cardiologie in Amsterdam kent een rijke geschiedenis: de opleiders waren achtereenvolgens prof. Durrer, prof. Dunning en prof. Lie. Daarnaast waren in het nabije verleden ook prof. Wellens (begin jaren zeventig; hartritmestoornissen), prof. Jansse (experimentele cardiologie) en prof. Becker (cardiovasculaire pathologie) belangrijkvoor de ontwikkeling van de afdeling en opleiding. De huidige opleiders zijn prof. dr. A.A.W. Wilde, prof. dr. J.J. Piek en mevr. dr. RB.A. van den Brink. Organisatorisch is de kliniek tegenwoordig onderverdeeld in een cluster acute hartziekten (Hartbewaking, Eerste Harthulp, Interventiecardiologie) en chronische hartziekten (Verpleegafdeling, Polilkiniek, Congenitale cardiologie, Echocardiografie en Elektrofysiologie). De cardiologie wordt op hoog niveau in de breedste zin bedreven. Zo zijn er vier moderne hartkatheterisatiekamers waar interventiecardiologie en elektrofysiologie plaatsvindt. Voorts is er veel expertise op het gebied van 'cardiac imaging' (echocardiografie, nucleaire cardiologie en MRI), congenitale cardiologie, het acuut coronaire syndroom, hartfalen, cardiovasculaire preventie en reanimaties. Een sterk aspect is de goede verstandhouding met de preklinische disciplines en aanpalende specialismen. Dit komt zowel de patientenzorg als het wetenschappelijk milieu ten goede. De ochtendrapporten worden gebruikt voor
het bespreken van nieuwe patienten en cursorisch onderwijs door 'experts-inthe-field' uit eigen huis. Het AMC is qua oppervlakte het grootste ziekenhuis van Europa Een prachtige titel, die vooral impliceert dat de assistenten vele kilometers per dag maken, zoals onlangs gemeten is met een podometer! Door deze grote afstanden is de kans aanwezig dat we wel eens langs elkaar heen leven. Gelukkig bieden de mogelijkheden van de stad Amsterdam hier goed tegenwicht aan!
Steven Chamuleau, arts-assistent cardiologie in hetAMC Amsterdam
Telecardlologle-project In de RlJnmond
In de Rijnmond ziekenhuizen loopt het onderdeel van het telecardiologie (ABC4care) project voorspoedig. Dit project maakt het mogelijk de patientengegevens naar een of meerdere klinieken in de regio te sturen, waaronder ook de angiobeelden en echobeelden. De kwaliteit van de streamingbeelden is 98% van een CD-ROM kwaliteit. Een diagnose-overzicht, parameters van lichamelijk onderzoek en lab en ECG behoren hier ook toe, evenals medicatie. Met name voor het overleg voor PTCA en CABG en voor spoedopnames 's nachts is hiermee een efficiency-slag te maken. De streamingbeelden zijn per december 2004 werkelijkheid geworden. De overige onderdelen volgen in het eerste kwartaal 2005. Aangezien dit project door middel van subsidie van VWS is ontwikkeld, kunnen straks andere regio's gratis gebruik gaan maken van de ontwikkelde software. Voor de verbindingen (ADSL) en onderhoudskosten moet uiteraard wel betaald worden. Dit project loopt onder auspicien van de
NVVC.
Netherlands Heart Journal, Volume 13, Number 1, January 2005
W.M. Muijs van der Moer
'Voorkomen van disfunctioneren' Tijdens de Algemene Ledenvergadering op 29 oktober 2004 werd het reglement 'Voorkomen van disfunctioneren' door de aanwezige leden aangenomen. De Commissie Kwaliteit bewaakt en bevordert de kwaliteit van de cardiologen in Nederland. Zij doet dit onder andere door opstellen/vertalen en toegankelijk maken van richtlijnen, accreditatie van na- en bijscholing en door middel van visitatie. Bij visitatie wordt met name gelet op (naast vakinhoudelijke kwaliteit) een aantal vaardigheden: communicatie, organisatie en attitude, daar tekortkomingen op deze vlakken de kwaliteit van de cardiologische zorg kunnen schaden. Herregistratie door de MSRC zal mede affiankelijk zijn van het resultaat van de visitatie. De Commissie Kwaliteit kent naast een professionele verantwoordelijkheid ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Indien bij visitatie door de visitatiecommissie ad hoc een of meerdere cardiologen, of mogelijk de gehele maatschap als tekortschietend/onvoldoende (bovengenoemde vaardigheden) wordt gekwalificeerd, volgt hervisitatie na een jaar ter controle op de gegeven zwaarwegende adviezen en herbeoordeling op de tekortschietende aspecten. Tevens wordt het Algemeen Bestuur (AB) van de NVVC geinformeerd. In principe geschiedt hervisitatie door andere visiteurs - bij voorkeur leden van de Commissie Kwaliteit - dan de oorspronkelijke (tot hervisitatie geleid hebbende) visiteurs. Indien deze hervisitatie wederom als onvoldoende wordt beoordeeld, is het oordeel immers gestoeld op de mening van twee aparte visitatiecommissies ad hoc (minimaal 4 personen), daarmee de onafhankelijkheid van het oordeel onderstrepend. Een dergelijke zorgvuldigheid is vereist en gaat vooraf aan adviezen/ actie van het AB. Bij onvoldoende beoordeling bij hervisitatie zal/zullen betreffende cardio-
33
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief staat voor hart en vaten
lo(o)g(en) uitgenodigd worden op het NVVC-bureau voor een onderhoud met een delegatie van het AB (op advies van de Commissie Kwaliteit). Indien naar mening van het AB er sprake is van: a. Inhoudelijke/vakdeskundige tekortkomingen, dan zal een bij- en nascholingstraject worden voorgesteld. b. Management/logistiek tekortkomingen, kan een coilega-specialist gevraagd worden hierbij te helpen. c. Intrapersoonlijke problemen/tekortkomingen, dan zal een traject van persoonlijke begeleiding worden voorgesteld door een organisatie/ adviesbureau (persoonlijke coaching). d. Interpersoonlijke problemen/tekortkomingen, dan zal een traject van
groepsbegeleiding worden voorgesteld door het organisatie/adviesbureau (groepscoaching) De kosten van de trajecten a,b, c en d vallen onder de verantwoordelijkheid van de betrokken specialist(en), mogelijk samen met het ziekenhuis. Na gesprekken tussen betreffende cardiolo(o)g(en) en bestuur zal een tweede hervisitatie na een jaar volgen, wederom - indien mogelijk - door een andere visitatiecommissie. Indien wederom een negatiefoordeel wordt gerapporteerd aan het bestuur, kan het bestuur - na hemieuwd gesprek met de betrokkene(n) besluiten betreffende cardiolo(o)gen het lidmaatschap van de NVVC te ontzeggen. Deze beslissing zal door het AB worden
gepubliceerd in het verenigingstijdschrift, zal worden gemeld aan de medische staf en directie van het betreffende ziekenhuis/instelling. Op grond van bovenstaand reglement kan het bestuur van de NVVC besluiten betreffende lid/leden niet meer
te visiteren. De wet noemt visitatie een van de voorwaarden voor herregistratie door MSRC. De bovenvermelde zorgvuldigheidsprocedure doorlopen hebbende, acht de NVVC onthouding van verdere visitatie, naast royement een passende maatregel. Namens de Commissie Kwaliteit, PE Polak, voorzitter
WETENSCHAPPELIJ VOORJAARSCONGRES NEDERLANDSE VERENIGING VOOR CARlIOLOGIE in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie en de Nederlandse Hartfunctievereniging 21 en 22 april 2005 in Hotel Okura te Amsterdam De abstracts voor het congres dienen uiterlijk woensdag 16 februari 2005 op het NVVC-bureau ontvangen te zijn.
Donderdagochtend 21 april a.s. staat in het teken van de cardiomyopathie. 's Middags gevolgd door wetenschappelijke parallelsessies, een workshop over casus en guidelines, gevolgd door een diner en mogelijkheid tot ovemachting. Bovendien zal de Nederlandse Hartfinctievereniging op deze dag haar jaarlijkse Voorjaarscongres op dezelfde locatie organiseren. Op vrijdag 22 april a.s. zal er naast de Algemene Ledenvergadering en de uitreiking van de Einthoven Dissertatie-prijzen een programma worden opgesteld in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie. Details over de exacte programma-inhoud van het Voorjaarscongres, aismede de abstractformulieren kunt u vinden op de website www.cardiologie.nl
34
Netherlands Heart Journal, Volume 13, Number 1, January 2005
Begeleidingsco mmissie
Hartinterventies Nederland
Nieuwsbrief staat voor hort en vaten
Begeleldlngscommlssle Hartinterventles Nederland Wachtlljstlnventarsatle PTCA en hartoperatles - pelidatum 18 oktober 2004 Dr. K. T Koch, secretaris BHN, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Ziekenhuls AMC Amphia Antonius AZG AZM Catharina Erasmus MC Leyenburg LUMC MCA MCL MCRZ OLVG UMCN UMCU VUMC Weezenlanden Totaal
Ziekenhuls AMC Amphia Antonius AZG AZM Catharina Erasmus MC
Leyenburg LUMC MCL OLVG UMCN UMCU VUMC
Weezenlanden Totaal
Voorsplde wachttUd PTCA In maanden 0.9 0.7 0.3 0.5 1.1 0.7 0.7 0.5 0.5 0.5 0.7 0.2 0.2 0.5 0.2 1.4 n.v.t.
Voorspelde wachttlJd hartoperatles In maanden
Medlane wachttjd PTCA In maanden 0.9 0.6 0.5 0.5 0.9 0.7 0.2 0.2 0.3 0.2 0.5 0.2 0.1 0.5 0.2 0.7 n.v.t.
Aantal patlenten op de PTCA-wachtlljst totaal >2 maanden >3 maanden 60 0 0 4 2 68 0 0 58 8 0 0 33 0 0 0 64 1 0 0 20 0 0 18 22 0 0 0 10 0 0 0 25 0 0 6 0 0 10 31 6 54 493
0 0 4 9
0 0 4 6
Aantal patlenten op de hartoperatl.-wachtllJst Mediane wachttlJd hartoperatles In maanden totaal >2 maanden >3 maanden
1.8 3.0 5.5 3.0 3.0
0.4 1.4 3.5 1.0 1.1
51 178 387 40 72
0 62 243 9 17
0 18 149 7 2
4.0 1.6 6.0 0.3 1.0 4.0 3.0 4.5 6.0 n.v.t.
1.5 1.1 2.0 0.5 1.0 2.0 2.0 2.5 2.2 n.v.t.
73 82 100 26
32 18
21
70
59
1 0
1 0 24
Netherlands Heart Journal, Volume 13, Number 1, January 2005
48 118 90 135 182 1582
53 42 82 105 734
7
18 67 60 433
35
